Cây cháy nhà hay còn gọi là Dây quai xanh, Cây khế rừng,... thuộc họ Khế rừng (Connaraceae) có danh pháp khoa học là Rourea minor (Gaertn.) Alston subsp. microphylla (Hook. & Arn.) J. E. Vidal. Trong y học, Cây cháy nhà là vị thuốc rất tốt cho phụ nữ: thuốc bổ cho phụ nữ sau khi sinh đẻ, chống sảy thai, điều hoà kinh nguyệt…Ngoài ra, Cây cháy nhà còn có tác dụng lợi tiểu, trị đái dắt, mụn nhọt, chó dại cắn…
Mặc dù là một loại thảo dược được sử dụng trong rất nhiều bài thuốc điều trị bệnh của y học cổ truyền, song việc dùng Cây cháy nhà sai cách hoặc không đúng liều lượng có thể gây ra các tác dụng không mong muốn. Vì vậy, để tìm hiểu rõ hơn về những đặc tính của cây Cây cháy nhà cũng như tác dụng, cách dùng, lưu ý, hãy cùng Medigo tham khảo thêm trong bài viết dưới đây.
Tên tiếng Việt: Khế rừng, Dây quai xanh, Cây cháy nhà, Dây lửa, Tróc cẩu, Mạy phường đông, Làm phường (Tày), Sà là pẹt (Dao)
Tên khoa học:Rourea minor (Gaertn.) Alston subsp. microphylla (Hook. & Arn.) J. E. Vidal
Họ: họ Khế rừng (Connaraceae).
Công dụng: Thuốc bổ cho phụ nữ sau khi sinh đẻ (Thân, rễ). Lợi tiểu, đái vàng, đái dắt, mụn nhọt, chó dại cắn (Rễ, lá). Lá sắc uống chống sảy thai, điều hòa kinh nguyệt.
Mô tả Cây cháy nhà
Cây bụi nhỏ, thân cứng, màu nâu xám. Lá kép lông chim lẻ gồm 5-6 đôi lá chét nhỏ. Mặt trên bóng. Lá non màu hồng đỏ rất đẹp, trông xa như đám cháy do đó tên cây cháy nhà. Hoa màu trắng có 5 cánh, 10 nhị, 5 lá noãn. Quả nhỏ, cong. Mùa hoa quả tháng 6-8.
Phân bố, thu hoạch và chế biến
Phân bố: Cây cháy nhà mọc phổ biến trong các rừng của nước ta, khi chưa có quả lá cây gần như lá cây khế do đó có tên này. Thường mọc ở những khu vực dãi nắng.
Thu hoạch: Thu hái gần như quanh năm.
Chế biến: Dùng tươi hay khô. Thường dùng tươi.
Bộ phận sử dụng của Cây cháy nhà
Nhân dân lấy vỏ thân và lá để làm thuốc.
Thành phần hóa học
Chưa thấy tài liệu nghiên cứu.
Tác dụng của Cây cháy nhà
Theo y học cổ truyền
Tính vị: Cây có vị hơi chua, ngọt, tính mát. Thường được dùng làm thuốc mát bổ và giảm viêm nhiễm.
Theo y học hiện đại
Hoạt động kháng sốt rét: Phân lập các hoạt chất từ thân cây cháy nhà nhóm nghiên cứu tại Đại học Dược, Đại học Illinois tại Chicago, Hoa Kỳ đã xác định được hoạt động chống sốt rét của cây kế rừng Rourea minor.
Hoạt động kháng oxy hóa: Nhóm nghiên cứu tại Trường đại học y học cổ truyền Trung Quốc Guangxi, Nam Ninh, Trung Quốc đã tiến hành phân lập các hợp chất từ tinh dầu cây cháy nhà Rourea microphylla tại Quảng Tây bằng phương pháp quang phổ để xác định hoạt động kháng oxy hóa. Kết quả cho thấy các hoạt chất trong tinh dầu cây cháy nhà cho hoạt động kháng oxy hóa rất đáng kể.
Liều lượng và cách dùng Cây cháy nhà
Cây cháy nhà được dùng theo kinh nghiệm dân gian làm thuốc bổ cho phụ nữ sau sinh, còn dùng chữa đi tiểu vàng, đỏ, đái rắt, mụn nhọt
Ngày dùng 10-20g dưới dạng thuốc sắc. Dùng ngoài không kể liều lượng để giã đắp lên những nơi viêm tấy, chảy máu.
Bài thuốc chữa bệnh từCây cháy nhà
Phụ nữ sau sinh, kém ăn: Thân cây cháy nhà 10g, nước 200ml, đun sôi giữ trong ½ giờ, chia làm ba lần uống trong ngày
Chữa tiểu tiện khó khăn, nước tiểu vàng: Lá cây cháy nhà 20g sao thơm, thêm nước vào đun sôi, chia làm ba lần uống trong ngày
Vết thương chảy máu: Lá cây cháy nhà rửa sạch, giã nát đắp lên nơi đau
Bảo quản Cây cháy nhà
Bảo quản nơi khô thoáng.
Trên đây là các thông tin về đặc điểm, hình ảnh, công dụng và các bài thuốc từ Cây cháy nhà. Mong rằng những thông tin mà Medigo chia sẻ sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về loại dược liệu này.
