Cỏ đuôi ngựa

• Tên tiếng Việt:  Cỏ đuôi ngựa, Dương xỉ đuôi ngựa; cỏ tháp bút
• Tên khoa hoc: Equisetum Arvense L
• Họ: cỏ tháp bút  (Equisetaceae). 
• Công dụng: Cỏ đuôi ngựa có tác dụng phòng ngừa loãng xương, cải thiện trí nhớ và kháng khuẩn giúp ngừa mụn nhọt, lở loét.…

Cỏ đuôi ngựa là cây thảo, sống lâu nhờ có thân rễ dưới đất và thân khí sinh trên mặt đất. Các thân khí sinh mọc thẳng đứng, có khi mọc nằm, màu lục, nhiều rảnh dọc, dài từ 20 - 60 cm. Trên thân có các nhánh phụ mảnh, mọc vòng trải ra rồi mọc đứng lên, dài từ 10 - 20 cm, không phân nhánh. Tận cùng ở đỉnh là một bông lá bào tử, hình trứng kéo dài, gồm nhiều vẩy dạng đinh mang các túi bào tử mặt dưới. Ở mỗi mấu có nhánh thì có 8 - 12 lá dạng vẩy tạo thành một bẹ màu nâu.

Phân bố

Nguồn gốc của loài thực vật này đã có rất lâu đời xuất phát từ vùng đất New Zealand.

Chúng thường mọc ở vùng đất ẩm, vùng có khí hậu ôn đới, vùng Bắc bán cầu gồm: Châu Á, Bắc Mỹ, Châu Âu. Loại cỏ này thường mọc ở vùng ngập nước hoặc các trũng thấp.Ở Việt Nam, chỉ tìm thấy chúng ở các nơi ẩm ướt, núi cao như Sapa, Lào Cai.

Thu hoạch:

Thường thu hái các chồi màu lục ở đầu cành (nhánh) vào thời gian cuối mùa hè, sau đó rửa sạch và phơi khô.

Chế biến: 

Loại cỏ này được chế biến thành nhiều dạng khác nhau, phổ biến nhất là dạng tinh dầu, dạng bột nhuyễn để sử dụng trong ngành dược phẩm hoặc công nghiệp mỹ phẩm.

Bộ phận sử dụng 

Toàn cây

Cỏ đuôi ngựa chứa hỗn hợp alkaloid gọi là equisetin; nicotin, palustrin; phytosterol; saponoside là equisetonosid hay equisetonin; heterosid flavonic; galuteosid (galuteolin), isoquercitrosid (isoquercitrin) equisetrosid. Còn có Vitamin C, flavoxanthin, xanthophylle…

Theo y học cổ truyền

Cỏ đuôi ngựa có vị ngọt hơi đắng, tính bình; có các tác dụng như lợi tiểu, cầm máu, làm se và tiếp khoáng, điều kinh, làm liền sẹo.

Cây Cỏ đuôi ngựa thường dùng để chủ trị:

Phù thũng mà thiểu niệu; Lao phổi

Ho ra máu, băng huyết, chảy máu dạ dày, kinh nguyệt quá nhiều;

Dùng ngoài làm tăng sự lành sẹo của mụn nhọt, trị đau mắt, cho ra mồ hôi giải cảm.

Vị thuốc này dùng dưới dạng bột hoặc nước hãm hay chiết xuất hoặc có thể sắc uống. Dùng ngoài lấy cây tươi giã nát rồi bôi lên vết thương.

1. Viêm nhiễm đường niệu đạo: 

Chuẩn bị: Cỏ đuôi ngựa, Mã đề, Rễ Cỏ tranh mỗi vị 15g, Biểu súc 24g 

Thực hiện: Sắc uống.

2. Điều trị rong kinh, băng huyết kéo dài dai dẳng và rong huyết sau mãn kinh

Chuẩn bị: 20 g thân và nhánh cỏ đuôi ngựa.

Thực hiện: Sao khô rồi cho vào ấm, đổ nước vào nấu sôi rồi uống.

3. Điều trị tiêu chảy ra máu không ngừng

Chuẩn bị: 20g cỏ.

Thực hiện: Nấu lấy nước uống, uống vào lúc đói trước khi ăn.

4. Điều trị chứng mắt có màng mộng, giúp lợi gan mật và tiêu ích báng

Chuẩn bị: Từ 6 – 8 g thân và cành cỏ đuôi ngựa.

Thực hiện: Cho thuốc vào ấm, thêm nước vào và sắc lấy nước uống.

Người bệnh cần được thăm khám bởi thầy thuốc có chuyên môn. Không nên tự ý sử dụng thuốc.

Các đối tượng đặc biệt cần tránh sử dụng vị thuốc này: Phụ nữ có thai và cho con bú, rối loạn sử dụng rượu, dị ứng nicotin và cà rốt, hạ kali máu.