Hạt dẻ là gì? Tác dụng của hạt dẻ đối với sức khỏe

Đặc điểm của Hạt dẻ

Hạt dẻ hay còn có tên khoa học là Castanea Mollissima hoặc Sơn Hạch Đào, thuộc họ Sồi dẻ (Fagaceae). Quả hạt dẻ được bao phủ bởi lớp vỏ gai bên ngoài. Vào khoảng tháng 8 đến 10 hàng năm, quả hạt dẻ chín màu nâu đen và tự rụng xuống đất. Mỗi quả thường chứa 1-2 hạt, nhưng cũng có quả có thể chứa đến 4 hạt dẻ bên trong.

Cây hạt dẻ có khả năng chịu rét và chịu nhiệt tốt. Điều đặc biệt là cây hạt dẻ không chỉ cung cấp một nguồn hạt dẻ ổn định trong vòng 60 năm, mà còn được trồng với mục đích sử dụng gỗ. Gỗ cây hạt dẻ có chất lượng tuyệt vời, chắc chắn và bền bỉ, mang lại giá trị kinh tế đáng kể.

Là loại hạt quen thuộc được nhiều người yêu thích

Nguồn gốc và phân bố

Là hạt của cây hạt dẻ, một loài thực vật gỗ lâu năm xuất hiện chủ yếu ở khu vực châu Âu và bán đảo châu Á, đặc biệt là Thổ Nhĩ Kỳ ngày nay. Không chỉ ghi điểm với hương vị độc đáo mà nó còn chứa nhiều chất chống oxy hóa, protein, chất xơ, vitamin và khoáng chất quan trọng cho sức khỏe, hạt dẻ đã trở thành một nguồn thực phẩm được ưa thích và sử dụng rộng rãi. Do đó, việc trồng cây hạt dẻ được mở rộng ở nhiều khu vực châu Á, đặc biệt là châu Âu, nhằm đáp ứng nhu cầu sử dụng và tận hưởng những lợi ích tuyệt vời của hạt dẻ.

Cây hạt dẻ thường được trồng ở Châu Á và Châu Âu

Các loại hạt dẻ phổ biến ở Việt Nam

Hiện nay, thị trường Việt Nam cung cấp đa dạng các loại hạt dẻ với hương vị đặc trưng. Dưới đây là một số loại hạt dẻ bạn có thể dễ dàng tìm thấy:

• Hạt dẻ Sapa: Hạt dẻ Sapa có hương vị béo, ngọt và bùi. Hình ảnh hạt dẻ không giống nhau nhưng các cạnh góc đều. Vỏ hạt sáng bóng với màu nâu sẫm và có thể có một lớp lông tơ màu trắng nhạt trên đỉnh vỏ. Kích thước có thể lớn hơn đến khoảng 4 lần so với hạt dẻ rừng.
• Hạt dẻ Thái Lan: Với hương vị thơm ngon và giá cả phải chăng, hạt dẻ Thái Lan là một lựa chọn phổ biến trong quán xá lệ đường. Hạt có vỏ cứng màu nâu, hình dạng tròn và cân xứng, dễ nhận biết.
• Hạt dẻ Nhật: Hạt dẻ Nhật có hương vị thơm ngon và hấp dẫn. Thường được chế biến sẵn và đóng gói trong bao bì sạch sẽ, hạt có hình dạng hơi méo và không đều, với lớp vỏ dày màu nâu đất và hạt bên trong màu vàng sáng.
• Hạt dẻ rừng: Hạt dẻ rừng có hạt màu vàng chanh và vị ngọt, bùi, thơm và béo ngậy. Vỏ hạt mỏng, màu nâu sẫm và dễ bóc, với lớp lông tơ màu trắng nhạt. Quả hạt dẻ được bao quanh bởi nhiều gai sắc nhọn, giống quả chôm chôm rừng.
• Hạt dẻ Trung: Có kích thước khá lớn và hình dạng tròn, vỏ mỏng màu nâu bóng, trông khá tương đồng với hạt dẻ Cao Bằng và hạt dẻ Sapa.
• Hạt dẻ ngựa: Hạt dẻ ngựa không chỉ có giá trị dinh dưỡng cao khi không chỉ có hạt mà còn có thể khai thác nhiều bộ phận khác như hoa và vỏ cây. Tất cả các phần này đều có thể được sử dụng như một loại thảo dược hiệu quả để điều trị bệnh trĩ và các vấn đề liên quan đến mạch máu. Khác với các loại hạt dẻ khác, hạt dẻ ngựa không có lớp vỏ gai nhọn mà được bao phủ bởi một lớp vỏ gai nhỏ và mịn.

Hạt dẻ cũng có nhiều loại với hình dáng và mùi vị khác nhau

Thông tin dinh dưỡng

Hạt dẻ sở hữu lượng lớn chất chống oxy hóa, như vitamin E, axit ellagic và flavonoid. Những chất này giúp bảo vệ tế bào khỏi tác động tổn hại của các gốc tự do, giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như ung thư và các vấn đề về tim mạch.

Hạt dẻ cũng là một nguồn chất xơ quý giá, giúp tăng cường chức năng tiêu hóa, duy trì đường ruột khỏe mạnh và ổn định hệ tiêu hóa. Chất xơ trong hạt dẻ cũng có khả năng giảm cholesterol, hỗ trợ quản lý cân nặng và kiểm soát đường huyết.

Ngoài ra, hạt dẻ cung cấp một loạt các vitamin và khoáng chất quan trọng như vitamin B1, B6, B9, magie, mangan và đồng. Các vitamin nhóm B giúp cung cấp năng lượng, tăng cường chức năng thần kinh và hỗ trợ quá trình chuyển hóa chất béo. Trong khi đó, magie, mangan và đồng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự hoạt động của cơ bắp, xương và hệ thống miễn dịch.

Không chỉ thế, hạt dẻ còn cung cấp một lượng lớn axit béo không bão hòa, như axit oleic và axit linoleic. Những axit béo này có khả năng giảm mức cholesterol xấu trong máu, tăng cường sự linh hoạt của mạch máu và hỗ trợ sự phát triển và bảo vệ các tế bào trong cơ thể.

Sở hữu liều lượng dinh dưỡng thế này thì hạt dẻ có tác dụng gì? Chúng ta cùng tìm hiểu ở mục bên dưới nhé.

Hạt dẻ tuy nhỏ nhưng sở hữu lượng lớn các thành phần có lợi cho sức khỏe

Cách chế biến hạt dẻ

Hướng dẫn cách luộc hạt dẻ theo các bước sau:

Bước 1: Rửa sạch vỏ hạt dẻ bằng nước lạnh để loại bỏ bụi bẩn. Vớt hạt dẻ ra rổ sau đó vẩy nước và để ráo.

Bước 2: Khứa hạt dẻ

Hạt dẻ có hai loại phổ biến là hạt dẻ tròn và hạt dẻ dẹt, và tùy vào từng loại khác nhau sẽ có cách khứa cho từng loại

• Đối với hạt dẻ tròn: Đánh dấu điểm chia đôi hạt theo chiều dọc và cắt 3 đường dọc từ đỉnh hạt xuống giữa thân hạt. Lưu ý không cắt phần đầu lông tơ hạt để tránh làm hạt nổ hoặc lộ phần nhân.
• Đối với hạt dẻ dẹt: Đặt hạt dẻ nằm dẹt trên bề mặt phẳng, đánh dấu điểm chia đôi và khứa theo chiều ngang bằng một đường rạch mỏng, không quá sâu.

Bước 3: Luộc hạt dẻ

Cho hạt dẻ đã khứa vào nồi và đổ nước ngập hạt, tuy nhiên cũng đừng cho quá nhiều nước để không bị tràn khi sôi. Thêm khoảng 1/2 thìa cà phê muối vào nồi rồi đun trên lửa lớn cho đến khi sôi. Sau đó, giảm lửa về mức trung bình và luộc trong khoảng 10-15 phút. Tắt bếp rồi chờ 1-2 phút mới vớt hạt dẻ ra rổ để ráo nước.

Bước 4: Rang sơ hạt dẻ

Rang hạt dẻ sau khi luộc không chỉ giúp nó có phần vỏ và thịt khô ráo mà còn giúp tăng thêm hương vị thơm ngon, béo bùi của hạt dẻ.

Làm nóng chảo rồi cho hạt dẻ đã được luộc chín vào đảo đều tay trong khoảng 3 – 5 phút. Đến khi vỏ hạt khô lại và hơi ánh vàng, tắt bếp và tiếp tục đảo thêm khoảng 1 – 2 phút nữa. Sau đó, cho hạt dẻ ra rổ có giấy báo cho hạt nguội. Và thế là món hạt dẻ rang thơm lừng đã sẵn sàng để phục vụ.

Hạt dẻ rang có hương vị thơm ngon hấp dẫn

Vậy thì ăn hạt dẻ có tác dụng gì? Chúng ta cùng tìm hiểu những tác dụng không ngờ của loại hạt quen thuộc này nhé.

• Khả năng chống viêm: Hạt dẻ ngựa chứa aescin, một hợp chất có khả năng chống viêm tốt, giúp cải thiện tình trạng viêm đối với các bệnh như suy tĩnh mạch mãn tính, vết thương sau chấn thương hoặc phẫu thuật. Theo nghiên cứu, aescin có tác dụng giảm sưng và viêm ở chân và bàn chân, đặc biệt hiệu quả khi sử dụng thuốc bôi chứa aescin sau chấn thương hoặc hoạt động thể thao.
• Cung cấp năng lượng cho cơ thể: Hạt dẻ chứa hàm lượng Vitamin C vượt trội hơn so với nhiều loại hạt khác. Đồng thời, chúng cũng chứa nhiều tinh bột, tạo thành một nguồn năng lượng dồi dào cho cơ thể. Vì vậy, hạt dẻ thường xuyên xuất hiện trong khẩu phần ăn hàng ngày của những người cần hoạt động thể chất nhiều hay vận động viên.
• Khả năng chống oxy hóa mạnh mẽ: Hạt dẻ chứa một lượng lớn chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương gốc tự do và ngăn ngừa tình trạng viêm xấu đi. Các hợp chất flavonoid như kaempferol và quercetin có trong hạt dẻ và đặc biệt là hạt dẻ ngựa.

Hạt dẻ cũng chứa các thành phần chống oxy hóa tốt

• Ngăn ngừa ung thư: Khả năng chống viêm và chống oxy hóa của hạt dẻ sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa ung thư. Các nghiên cứu cho thấy hợp chất aescin trong hạt dẻ có thể làm giảm sự phát triển của khối u, đặc biệt là trong các trường hợp ung thư gan, ung thư tủy và bạch cầu. Ngoài ra, aescin còn có khả năng tiêu diệt tế bào ung thư phổi và ung thư tuyến tụy.
• Cải thiện tình trạng giãn tĩnh mạch: Hầu như có khá nhiều công dụng của hạt dẻ được tạo nên từ aescin. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng hợp chất này có khả năng tăng lưu lượng máu trong tĩnh mạch, giúp giảm các triệu chứng như sưng, đau và ngứa chân. Các bệnh nhân giãn tĩnh mạch được khuyến nghị sử dụng đều đặn 50mg aescin từ 600mg chiết xuất hạt dẻ ngựa để hỗ trợ giảm triệu chứng của việc suy tĩnh mạch.
• Hỗ trợ điều trị trĩ hiệu quả: Mặc dù tác dụng hạt dẻ trong việc điều trị trĩ chưa được chứng minh rõ ràng, nhưng các nghiên cứu cho thấy chiết xuất từ hạt dẻ vẫn có tác dụng giảm thiểu triệu chứng của căn bệnh này. Việc sử dụng chiết xuất hạt dẻ ngựa chứa các chất chống viêm đã mang lại nhiều kết quả tích cực trong việc giảm viêm và sưng tấy của các tĩnh mạch liên quan đến bệnh trĩ.

Các chất chống viêm hỗ trợ phần nào quá trình điều trị trĩ

Hỗ trợ trong việc chữa trị vô sinh ở nam giới: Hợp chất aescin có khả năng giảm sưng các tĩnh mạch xung quanh khu vực tinh hoàn, giúp cải thiện vô sinh ở nam giới. Theo kết quả của một cuộc nghiên cứu đối với 100 người đàn ông vô sinh do tình trạng giãn tĩnh mạch thừng tinh đã cho thấy việc sử dụng 30mg aescin hai lần mỗi ngày đã cải thiện mật độ, khả năng di chuyển và chất lượng tinh trùng.

Có thể nói thị trường hạt dẻ là vô cùng đa dạng, từ xuất sứ, cách chế biến cho đến mức giá. Tuy nhiên, dưới đây là 3 loại hạt dẻ chất lượng được nhiều người ưa chuộng nhất.

Hạt dẻ cười Mỹ rang muối

Hạt dẻ cười rang muối từ Mỹ là sự kết hợp hoàn hảo giữa vị thơm ngon, bùi ngậy của hạt dẻ được rang đến độ giòn hoàn hảo. Hương vị béo bùi của hạt dẻ khi kết hợp cùng vị mằn mặn của muối tạo nên hương vị hấp dẫn mà không bị ngán. Thử một lần và bạn sẽ không thể quên được hương vị của nó.

Hạt dẻ rang muối là món ăn vặt được ưa thích

Hạt dẻ Nhật Gold Award

Hạt dẻ Nhật Gold Award được đánh giá cao về khả năng kích thích vị giác với hạt to có hương thơm và ngọt. Đặc biệt, loại hạt dẻ này cũng cung cấp lượng dưỡng chất dồi dào cho người ăn chay và người bị tiểu đường. Luôn được tuyển chọn từ những cây hạt dẻ chất lượng, đây cũng có thể được xem là món quà phù hợp dành tặng cho người thân, bạn bè và đồng nghiệp trong các dịp đặc biệt.

Hạt dẻ Topvalu Nhật

Thêm một lựa chọn khác đến từ xứ sở hoa anh đào, hạt dẻ Topvalu được lựa chọn gắt gao từ những quả tươi ngon và chế biến với công nghệ hiện đại. Vì thế mà vẫn giữ được mùi thơm, vị bùi mà không bị cứng như khi nướng thông thường. Đây không chỉ là món ăn vặt tuyệt vời mà còn là một lựa chọn quà tặng đáng cân nhắc.

Hạt dẻ Nhật được đóng gói an toàn, sạch sẽ

Mặc dù công dụng hạt dẻ là khá nhiều và tốt cho sức khỏe, tuy nhiên chúng cũng có một số nhược điểm mà bạn nên lưu ý khi sử dụng

Dùng nhiều sẽ không tốt cho hệ tiêu hóa: Hạt dẻ chứa ít chất xơ, trong khi có nhiều đường và tinh bột. Nếu dùng quá nhiều hạt dẻ có thể gây táo bón, khó tiêu, chướng bụng và cảm giác nóng trong người. Đặc biệt, những người có hệ tiêu hóa nhạy cảm như trẻ nhỏ và người cao tuổi có thể gặp phải tình trạng đau bụng, hóc nghẹn, khó tiêu và tổn thương tỳ vị khi ăn quá nhiều hạt dẻ Đối với những người có vấn đề về dạ dày, ăn quá nhiều hạt dẻ có thể gây tăng tiết axit và gây xuất huyết dạ dày. Ngoài ra, phụ nữ sau khi sinh, bị sốt rét, cảm, kiết lỵ cũng có thể gặp tình trạng táo bón khi dùng hạt dẻ không đúng cách.

Dễ tăng cân: Như đã đề cập trên, hạt dẻ cung cấp nguồn năng lượng dồi dào cho cơ thể. Từng có một số nghiên cứu cho thấy rằng năng lượng có trong 5 hạt dẻ có thể tương đương với 1 chén cơm. Do đó, nếu dùng hạt dẻ quá nhiều trong thời gian dài có thể dẫn đến tình trạng tăng cân không kiểm soát.

Sử dụng hạt dẻ quá nhiều dễ dẫn đến việc tăng cân không kiểm soát

Nguy cơ cho gan: Hạt dẻ bị nấm mốc có thể chứa độc tố Aflatoxin, gây ngộ độc và có thể tích tụ các chất gây hại dẫn đến ung thư gan. Vậy nên, bạn cần lưu ý thời hạn sử dụng cũng như bảo quản đúng cách để tránh dùng phải hạt dẻ hư. Những người mắc các bệnh liên quan đến gan hoặc thận cũng nên hạn chế sử dụng hạt dẻ ngựa để tránh tình trạng bệnh tình trở nên nghiêm trọng hơn.

Ảnh hưởng đến quá trình đông máu: Hạt dẻ ngựa chứa một số chất làm chậm quá trình đông máu và có thể tăng tác dụng của thuốc làm loãng máu. Vì vậy, nếu bạn có các vấn đề sức khỏe liên quan đến máu như loãng máu hoặc máu khó đông, hãy cân nhắc việc sử dụng hạt dẻ, đặc biệt là hạt dẻ ngựa.

Tác dụng với thuốc: Một số thành phần trong hạt dẻ có thể tương tác với thuốc và gây ra những hiệu quả không mong muốn. Chẳng hạn như, nếu bạn sử dụng hạt dẻ ngựa trong khi điều trị tiểu đường, nó có thể ảnh hưởng đến quá trình hấp thụ đường trong cơ thể và giảm lượng đường trong máu. Ngoài ra, hạt dẻ cũng có thể làm giảm hiệu quả của các loại thuốc chống viêm không chứa steroid như NSAID và ảnh hưởng đến quá trình xử lý lithium trong cơ thể, làm ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc điều trị các hội chứng rối loạn tâm thần. Để đảm bảo an toàn và đạt hiệu quả tối đa trong quá trình điều trị, hãy luôn tham khảo ý kiến của bác sĩ và tuân thủ hướng dẫn chính xác về việc sử dụng hạt dẻ khi dùng thuốc.

Nên lưu ý sử dụng hạt dẻ khi đang trong quá trình điều trị các căn bệnh

Bầu ăn hạt dẻ được không?

Hạt dẻ chứa nhiều chất dinh dưỡng quan trọng như protein, chất xơ, vitamin và khoáng chất có thể hỗ trợ tốt cho sức khỏe của mẹ bầu. Tuy nhiên, nên sử dụng hạt dẻ nguyên chất, hạn chế dùng các loại hạt dẻ rang muối hay ngào đường để tránh tình trạng tăng cân hay phù nước. Và cũng đừng quên tham khảo ý kiến của bác sĩ để đảm bảo sử dụng hạt dẻ trong liều lượng cho phép, không gây ảnh hưởng đến cơ thể mẹ và thai nhi.

Hạt dẻ mọc mầm có ăn được không?

Khi hạt dẻ phát triển thành mầm, chúng có khả năng sản sinh độc tố aflatoxin, một chất gây ung thư gan và có thể gây hại cho sức khỏe con người. Vậy nên để bảo vệ sức khỏe, hãy lựa chọn những hạt dẻ tròn, mẩy, chắc chắn và không có dấu hiệu nảy mầm. Điều này giúp bạn tránh tiếp xúc với các chất độc hại và duy trì một chế độ ăn uống an toàn và lành mạnh.

Hạt dẻ mọc mầm có thể ẩn chứa các thành phần không tốt cho sức khỏe

Ăn hạt dẻ có tăng cân không?

Như đã được đề cập bên trên, một trong những lợi ích của hạt dẻ là cung cấp năng lượng cho cơ thể. Vậy nên nếu không muốn tăng cân mất kiểm soát thì bạn chỉ nên sử dụng hạt dẻ một cách vừa phải, kết hợp với chế độ ăn một cách hợp lý.

Tuy nhiên, cũng có những trường hợp hạt dẻ được khuyến khích sử dụng trong các khẩu phần ăn và thậm chí có nhiều chị em còn sử dụng hạt dẻ trong quá trình giảm cân và giữ gìn vóc dáng. Vậy nên tùy vào nhu cầu mà bạn có thể tìm hiểu cách sử dụng hạt dẻ đúng cách để đạt được hiệu quả mong muốn và cũng đừng quên tham khảo ý kiến của bác sĩ, chuyên gia nếu cần thiết nhé.

Nên sử dụng hạt dẻ đúng lượng cần thiết để đạt hiệu quả tốt nhất

Hạt dẻ không chỉ là một loại hạt dùng để ăn vặt, làm quà mà nó còn chứa đựng cả một kho tàng vitamin, hợp chất tốt cho sức khỏe. Và cũng đừng quên những lưu ý đã được Medigo App liệt kê bên trên để có thể sử dụng hạt dẻ một cách hợp lý và hiệu quả nhất nhé.