Cây ngô đồng: Những đặc tính nổi bật và giá trị phong thủy

Cây ngô đồng là tên gọi phổ biến của hai loài thực vật được trồng rộng rãi tại Việt Nam: ngô đồng thân gỗ (Firmiana simplex) và ngô đồng cảnh (Jatropha podagrica).Cây ngô đồng thân gỗ có dáng cao lớn, tán rộng, lá xẻ đẹp, thường được trồng làm cây bóng mát và gắn với ý nghĩa phong thủy về sự may mắn, thanh cao. Trong khi đó, ngô đồng cảnh là cây thân mọng, kích thước nhỏ, hoa đỏ nổi bật, thích hợp trồng chậu để trang trí trong nhà hoặc sân vườn. Cả hai loại đều có khả năng sinh trưởng tốt, ưa nắng và dễ chăm sóc; tuy nhiên, quả và hạt có chứa độc tố nên cần để xa tầm với trẻ nhỏ và thú cưng.

Cây ngô đồng cảnh có xuất xứ từ khu vực Châu Mỹ. Khi du nhập vào Việt Nam, cây được người dân gọi bằng nhiều tên khác nhau như dầu lai lá sen, dầu lai có củ hay sen lục bình. 

Cây ngô đồng hiện được biết đến với hai dạng chính, mỗi loại mang những đặc trưng riêng về hình thái và cách ứng dụng. Nhìn chung, các loài ngô đồng đều có vẻ đẹp độc đáo, dễ nhận diện và thường được trồng để làm cảnh hoặc tạo bóng mát.

1.Ngô đồng thân gỗ (Firmiana simplex)

1.1. Đặc điểm thân cây ngô đồng thân gỗ 

• Dạng thân: Là cây thân gỗ, kích thước trung bình đến lớn.
• Chiều cao: Cây trưởng thành có thể cao từ 10 - 15 mét.
• Vỏ cây: Vỏ màu xám lục, nhẵn bóng (đặc điểm rất dễ nhận dạng). Ở cây non, vỏ có màu xanh, càng già càng chuyển sang xám.

1.2. Đặc trưng lá cây ngô đồng thân gỗ 

• Dạng lá: Ngô đồng thân gỗ sở hữu lá đơn, bản to, dễ dàng thu hút sự chú ý bởi kích thước nổi bật và vẻ đẹp cân đối trong tổng thể tán cây. 
• Hình dạng: Mỗi lá được chia thành 3 - 5 thùy nông, hình dáng giống chân vịt, có thể gợi sự liên tưởng đến lá thầu dầu hoặc lá phong, tạo nên sự hài hòa và tinh tế cho tán cây. 
• Kích thước: Đường kính lá có thể lên tới 30 cm, đủ lớn để cung cấp bóng mát và tăng khả năng quang hợp của cây 
• Cuống lá: Cuống lá dài, từ 15 - 30 cm, giúp lá vươn xa khỏi cành, mang lại tán rộng và hiệu ứng che phủ tự nhiên 
• Màu sắc: Mặt trên lá có màu xanh lục tươi sáng, bóng mượt, trong khi mặt dưới nhạt màu hơn, tạo sự tương phản nhẹ nhàng, tăng tính thẩm mỹ cho tán cây.
• Sắp xếp: Lá mọc so le trên cành, phân bố cân đối giúp tán cây rộng và đều, đồng thời tăng khả năng quang hợp và thoát nước tốt.
• Đặc điểm sinh trưởng: Lá sẽ rụng vào mùa thu đông, phản ánh chu kỳ sinh trưởng và nghỉ dưỡng tự nhiên của cây, đồng thời giúp cây chuẩn bị năng lượng cho mùa sinh trưởng mới.

1.3. Đặc trưng hình thái của hoa cây ngô đồng 

• Màu sắc: Hoa có màu vàng cam hoặc vàng xanh, trông rất nổi bật.
• Kích thước và hình dạng: Hoa nhỏ, đường kính khoảng 1-1.5 cm, nhưng mọc thành cụm hoa lớn, dạng chùy ở đầu cành.
• Đặc điểm: Hoa không có cánh hoa thực sự. Các lá đài dính liền, tạo thành một cấu trúc hình ống màu vàng, trông giống như những chiếc chuông nhỏ. Cụm hoa to, dài, rủ xuống.
• Mùa ra hoa: Thường nở rộ vào đầu mùa hè (tháng 5-7).

1.4. Quả và hạt của cây ngô đồng gỗ 

• Dạng quả: Quả thuộc loại quả đại (quả nang).
• Hình dáng: Quả khi non màu xanh, khi chín chuyển sang màu nâu hoặc đỏ cam. Quả có 4-5 mảnh vỏ, khi chín sẽ tách ra giống như những cánh hoa.
• Đặc điểm nổi bật: Khi quả chín, các mảnh vỏ tách ra, để lộ những hạt màu đen, bóng, hình cầu (to bằng hạt tiêu) bám xung quanh mép quả. Trông giống như những hạt cườm đính trên một bông hoa màu đỏ, rất đẹp mắt và dễ nhận biết.
• Thời gian kết quả: Quả chín vào cuối hè, đầu thu.

2. Ngô đồng cảnh (Jatropha podagrica)

Ngô đồng cảnh là một loài cây thân thấp, có hình dáng độc đáo với phần gốc phình to đặc trưng, thường được trồng trong chậu hoặc các không gian vườn nhỏ để làm điểm nhấn trang trí. Với màu hoa đỏ rực rỡ và tán lá cân đối, cây vừa mang giá trị thẩm mỹ cao vừa được ưa chuộng trong phong thủy. 

2.1. Thân và vỏ cây ngô đồng cảnh 

• Dạng sống: Cây gỗ lớn, sống lâu năm và thuộc loại cây rụng lá 
• Chiều cao: Thường đạt từ 10m đến 20m hoặc thậm lý lên đến 30m trong điều kiện lý tưởng. Thân cây cao thẳng, tán gọn hình trứng hoặc bầu dục. 
• Thân và cành: Thân cây mọc thẳng, đường kính có thể đạt 30 đến 50 cm. Đặc điểm nổi bật nhất là vỏ cây nhẵn, có màu xanh lục khi non và chuyển dần sang màu xám hoặc trắng phấn khi già. Vỏ cây có các sọc dọc màu xanh lục nhạt hoặc trắng.

2.2. Đặc điểm lá cây ngô đồng cảnh

• Dạng lá: Lá đơn, mọc cách, rất to (giống lá sung), dài và rộng từ 15–35 cm (có thể hơn 40 cm).
• Hình dạng: Phiến lá hình tim rộng, thường xẻ thành 3 đến 5 thùy sâu (hình chân vịt).
• Mùa lá: Cây rụng lá vào mùa đông (hoặc cuối mùa đông/đầu mùa xuân), sau đó ra lá non và hoa vào mùa xuân/hè. Lá thường chuyển sang màu vàng tươi đẹp mắt trước khi rụng vào mùa thu.

2.3. Hình thái hoa và cụm hoa cây ngô đồng cảnh 

• Dạng hoa: Hoa nhỏ, đơn tính cùng gốc (có hoa đực và hoa cái trên cùng một cây), không có cánh hoa (tràng hoa).
• Màu sắc: Màu vàng nhạt hoặc hồng tím nhạt, đài hoa xẻ sâu.
• Cụm hoa: Mọc thành chùm dài, thẳng đứng (terminal, erect panicle), có thể dài đến 20–50 cm, mang lông mịn.
• Mùa hoa: Thường nở rộ vào cuối xuân, đầu hè (khoảng tháng 5 - tháng 7), hoặc vào mùa thu tùy theo vùng khí hậu (như ở Huế có thể nở vào tháng 2-3 âm lịch sau khi rụng lá).

2.4. Đặc điểm hình thái quả và hạt cây ngô đồng cảnh 

• Quả: Quả nang, hình bầu dục-mũi mác, dài khoảng 6–11 cm.
• Đặc điểm độc đáo: Khi chín, quả tách ra thành 4-5 mảnh vỏ mỏng, hình cánh màng (giống như 4-5 chiếc lá nhỏ), không rụng. Những mảnh vỏ này giống như những chiếc thuyền nhỏ hoặc cánh quạt.
• Hạt: Mỗi mảnh vỏ mang 2-4 hạt nhỏ hình tròn, màu nâu hoặc đen, đính dọc theo mép dưới. Cấu trúc quả đặc biệt này giúp hạt được phân tán nhờ gió.

1.Tác dụng truyền thống của cây ngô đồng

>>> Có thể bạn quan tâm: Thuốc điều trị đợt cấp của bệnh gút Goutcolcin hộp 2 vỉ x 20 viên

Trong dân gian cây ngô đồng được dùng để giảm đau hạ sốt 

Trong-dan-gian-cay-ngo-dong-duoc-dung-de-giam-dau-ha-sot

2. Hoạt tính sinh học và độc tính của Jatropha podagrica

Trong phong thủy, cây ngô đồng được xem là loài cây mang lại nguồn năng lượng tươi mới và may mắn. Cây có dáng vẻ thanh thoát, lá xanh mát mắt, hình dáng giống búp sen nên được nhiều người coi là biểu tượng của sự thuần khiết và bình an.

Nhờ hình dáng đặc biệt, dân gian tin rằng cây ngô đồng có khả năng xua đuổi tà khí, bảo vệ gia chủ khỏi vận xui và thu hút vượng khí, tài lộc. Cây cũng tượng trưng cho sự sung mãn, trường thọ, ấm no và sự viên mãn trong cuộc sống.

Ngoài ra, ngô đồng là loại cây dễ sống, ít cần chăm sóc, vì vậy trong phong thủy nó còn đại diện cho ý chí bền bỉ, sự kiên trì và sức sống mạnh mẽ.

Theo ngũ hành, cây ngô đồng thuộc hành Mộc, rất phù hợp với người mệnh Hỏa và Mộc. Khi đặt cây trong nhà hoặc nơi làm việc, cây được cho là giúp:

• Thu hút năng lượng tốt
• Mang đến may mắn trong công việc
• Hỗ trợ sự thăng tiến và hanh thông trong sự nghiệp
• Cân bằng không gian, giúp tinh thần thư thái.

1. Hướng dẫn chi tiết cách trồng cây ngô đồng tại nhà 

1.1. Thời điểm trồng 

Thời điểm tốt nhất là đầu mùa mưa (khoảng tháng 4-5 ở miền Bắc và tháng 5-7 ở miền Nam) để cây có đủ nước phát triển bộ rễ. Cũng có thể trồng vào cuối xuân, đầu hè.

1.2. Quá trình chọn giống và chuẩn bị đất 

• Chọn giống: Nên mua cây giống có chiều cao từ 1 - 1.5 mét tại các vườn ươm uy tín để cây có sức sống tốt.
• Chuẩn bị đất: Cây không kén đất, có thể sống trên nhiều loại đất khác nhau. Tuy nhiên, để cây phát triển tối ưu, nên trồng trên đất tơi xốp, giàu mùn và thoát nước tốt.
• Đào hố trồng: Hố trồng nên có kích thước to hơn bầu cây ít nhất 20-30 cm. Trộn đất với phân chuồng hoai mục (phân bò, phân gà) hoặc phân hữu cơ vi sinh để cung cấp dinh dưỡng ban đầu.

1.3. Các bước trồng cây: 

1. Xé bỏ vỏ bầu cây, cẩn thận không làm vỡ bầu đất.
2. Đặt cây vào giữa hố, điều chỉnh sao cho cây đứng thẳng.
3. Lấp đất đã trộn phân vào xung quanh hố, nén nhẹ đất ở gốc để cố định cây.
4. Tưới nước thật đẫm ngay sau khi trồng.
5. Có thể dùng 3 cọc tre để chống đỡ cây con khỏi đổ ngã trong giai đoạn đầu.

2. Chăm sóc cây ngô đồng tại nhà sao cho đúng 

2.1. Tưới nước:

• Giai đoạn mới trồng: Tưới nước đều đặn mỗi ngày một lần để giữ ẩm cho đất.
• Giai đoạn cây đã trưởng thành (cao trên 3m): Lúc này bộ rễ đã ăn sâu, cây chịu hạn rất tốt. Chỉ cần tưới khi thấy đất khô ráo hoặc trong những đợt nắng hạn kéo dài.

2.2. Bón phân:

• Năm đầu tiên: Bón thúc 2-3 lần bằng phân NPK (loại 16-16-8 hoặc 20-20-15) hoặc phân hữu cơ. Mỗi lần bón cách nhau 3-4 tháng.
• Cây trưởng thành: Mỗi năm bón 1-2 lần vào đầu và cuối mùa mưa. Có thể bón phân chuồng hoai mục hoặc phân NPK xung quanh gốc và xới nhẹ để vùi lấp.

2.3. Ánh sáng và nhiệt độ: 

• Ánh sáng: Là cây ưa sáng hoàn toàn. Cần trồng ở nơi có nhiều nắng để cây quang hợp tốt, thân chắc khỏe và ra nhiều hoa.
• Nhiệt độ: Cây chịu được biên độ nhiệt rộng, từ nóng đến lạnh. Lá cây sẽ rụng vào mùa đông và mọc lại vào mùa xuân.

2.4. Cắt tỉa và phòng trừ sâu bệnh 

• Cắt tỉa: Cắt tỉa các cành khô, cành gãy, cành vượt không cần thiết vào cuối mùa đông hoặc đầu mùa xuân (trước khi cây ra lá non) để tạo dáng đẹp và thông thoáng.
• Sâu bệnh: Cây ít khi bị sâu bệnh nặng. Có thể gặp một số loài sâu ăn lá, nếu ít thì bắt bằng tay, nếu nhiều có thể dùng thuốc sinh học để phun.

3. Một số lưu ý khi trồng cây ngô đồng 

Cây ngô đồng không chỉ thu hút bởi vẻ đẹp độc đáo mà còn mang nhiều ý nghĩa phong thủy tốt lành và giá trị ứng dụng cao trong đời sống. Khi được trồng và chăm sóc đúng cách, cây sẽ phát triển mạnh mẽ, góp phần tạo nên không gian xanh hài hòa, đồng thời mang lại nguồn năng lượng tích cực cho gia đình bạn. Đây chính là lựa chọn lý tưởng cho những ai mong muốn vừa trang trí không gian, vừa thu hút may mắn và tài lộc.

>>> Theo dõi ngay Medigo để cập nhật thêm nhiều thông tin bổ ích