Nhiệt miệng ở trẻ: Hiểu đúng nguyên nhân và cách chăm sóc tại nhà

Nhiệt miệng (hay còn gọi là loét miệng) là tình trạng niêm mạc miệng của trẻ xuất hiện các vết loét nhỏ, nông, có hình tròn hoặc bầu dục, thường có màu trắng hoặc vàng nhạt, xung quanh viền đỏ. Các tổn thương này có thể xuất hiện ở lưỡi, lợi, má trong hoặc môi trong.

Nhiệt miệng không phải là bệnh nguy hiểm nhưng gây đau rát, khó chịu, khiến trẻ ăn uống khó khăn, quấy khóc, hoặc thậm chí là sợ ăn nếu tình trạng kéo dài hoặc tái phát nhiều lần. Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng đặc biệt phổ biến ở trẻ nhỏ và trẻ đang trong giai đoạn mọc răng. 

Về cơ bản, nhiệt miệng ở trẻ thường mang tính lành tính và tự khỏi sau 7-10 ngày. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, tình trạng này có thể liên quan đến thiếu hụt vi chất (như vitamin B, C, kẽm), vệ sinh răng miệng chưa đúng cách hoặc hệ miễn dịch suy giảm.

>>> Có thể bạn quan tâm: Tổng hợp các loại thuốc nhiệt miệng an toàn, hiệu quả 

Có rất nhiều lý do khiến niêm mạc miệng của bé bị tổn thương. Việc xác định đúng nguyên nhân sẽ giúp ba mẹ có hướng xử lý dứt điểm.

2.1. Tổn thương vật lý vùng miệng 

Trẻ nhỏ thường chưa kiểm sát tốt hành vi, việc bé vô tình cắn vào má trong khi nhai, bị bàn chải đánh răng quá cứng làm trầy xước hoặc ăn thức ăn có cạnh sắc đều có khả năng hình thành các vết nhiệt miệng. 

>>> Mua ngay Bộ 2 bàn chải đánh răng Colgate lông chải siêu mềm mảnh cho trẻ 

2.2. Chế độ dinh dưỡng thiếu hụt 

Sức đề kháng và độ bền của niêm mạc phụ thuộc nhiều vào dưỡng chất. Trẻ bị thiếu hụt Vitamin B12, sắt, axit folic hoặc kẽm thường có nguy cơ bị nhiệt miệng cao hơn bình thường. Đây là lý do tại sao những bé biếng ăn, lười ăn rau xanh thường xuyên gặp phải tình trạng này.

2.3. Hệ miễn dịch suy yếu 

Khi bé vừa ốm dậy hoặc đang mắc các bệnh nhiễm trùng khác, hệ miễn dịch phải tập trung chống lại virus toàn thân, khiến niêm mạc miệng trở nên yếu đi và dễ bị vi khuẩn tấn công, gây ra loét.

2.4. Vệ sinh răng miệng chưa đúng cách 

Trẻ chưa có thói quen đánh răng đúng cách, hoặc cha mẹ chưa vệ sinh khoang miệng thường xuyên cho trẻ nhỏ, khiến vi khuẩn tích tụ. Đây là điều kiện thuận lợi gây viêm loét miệng và khiến trẻ dễ bị nhiệt miệng kéo dài.

Ba mẹ nên quan sát kỹ khoang miệng của con khi thấy bé có những biểu hiện bất thường sau:

• Vết loét đặc trưng: Xuất hiện các đốm trắng hoặc vàng nhỏ trên nướu, lưỡi hoặc má trong.
• Thay đổi tâm trạng: Bé dễ cáu gắt, quấy khóc không rõ nguyên nhân, đặc biệt là vào giờ ăn.
• Chảy nước dãi nhiều: Do đau rát nên bé ngại nuốt nước bọt.
• Bỏ bữa: Bé có xu hướng sợ ăn, chỉ muốn uống nước lạnh hoặc ăn đồ mềm.
• Sốt nhẹ: Trong một số trường hợp ổ viêm lớn, cơ thể trẻ có thể phản ứng bằng cách sốt nhẹ hoặc sưng hạch cổ.

4.1. Điều chỉnh chế độ ăn uống (Quan trọng nhất)

• Thức ăn mềm, nguội: Ưu tiên cháo, súp, sữa hoặc các loại sinh tố. Tránh cho bé ăn đồ quá nóng vì nhiệt độ cao sẽ làm vết loét thêm nghiêm trọng.
• Tránh đồ chua, cay, mặn: Axit từ cam, chanh hay vị mặn của muối sẽ làm bé vô cùng đau rát.
• Bổ sung nước: Giữ cho khoang miệng luôn ẩm để giảm bớt ma sát giữa vết loét và răng.

4.2. Vệ sinh răng miệng đúng cách

• Súc miệng nước muối sinh lý: Đây là cách sát khuẩn nhẹ nhàng và an toàn nhất cho trẻ. Ba mẹ nên cho bé súc miệng ít nhất 2 lần mỗi ngày.
• Dùng bàn chải lông mềm: Thay thế bàn chải cũ nếu quá cứng để tránh gây thêm tổn thương.

>>> Nhận ngay Nước muối sinh lý Nước Muối Vĩnh Phúc chai 1000ml trong 30 phút

4.3. Sử dụng các nguyên liệu thiên nhiên

• Mật ong: Chấm một chút mật ong lên vết loét giúp kháng khuẩn và làm vết thương mau khép miệng (Lưu ý: Chỉ dùng cho trẻ trên 1 tuổi).
• Dầu dừa: Có tính kháng viêm tự nhiên, giúp làm dịu cơn đau rát nhanh chóng.

Mặc dù đa số trường hợp nhiệt miệng ở trẻ là lành tính và có thể tự khỏi, tuy nhiên cha mẹ không nên chủ quan nếu trẻ xuất hiện các dấu hiệu bất thường dưới đây. Đây có thể là biểu hiện của biến chứng nhiễm trùng hoặc các bệnh lý khác cần được can thiệp y tế kịp thời.

5.1. Vết loét lan rộng, mưng mủ hoặc chảy máu

Thông thường, vết nhiệt miệng chỉ là các tổn thương nông và khô. Nếu cha mẹ nhận thấy vết loét ngày càng to, lan nhanh sang nhiều vị trí trong khoang miệng, kèm theo mưng mủ, chảy dịch vàng hoặc chảy máu, rất có thể trẻ đã bị nhiễm trùng thứ phát. Tình trạng này nếu không điều trị sớm có thể gây đau nhiều, nhiễm khuẩn lan rộng và ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của trẻ.

5.2. Trẻ sốt cao trên 38,5 độ và sốt kéo dài 

Nhiệt miệng thông thường không gây sốt cao. Do đó, khi trẻ bị sốt trên 38,5°C, đặc biệt là sốt liên tục trong nhiều ngày, cha mẹ cần cảnh giác. Đây có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng toàn thân, bệnh virus hoặc viêm nhiễm miệng nghiêm trọng, cần được bác sĩ thăm khám để xác định nguyên nhân chính xác.

5.3. Trẻ không thể ăn uống, có dấu hiệu mất nước 

Nếu vết loét gây đau rát dữ dội khiến trẻ từ chối uống nước, ăn rất ít hoặc bỏ ăn hoàn toàn, nguy cơ mất nước và rối loạn điện giải sẽ tăng cao, đặc biệt nguy hiểm với trẻ nhỏ. Các dấu hiệu mất nước cha mẹ cần chú ý gồm:

• Môi và lưỡi khô
• Khóc không có nước mắt
• Đi tiểu ít, nước tiểu sẫm màu
• Trẻ mệt mỏi, lừ đừ

Khi xuất hiện các biểu hiện này, việc đưa trẻ đi khám là cần thiết và không nên trì hoãn.

5.4. Vết loét kéo dài trên 2 tuần không thuyên giảm 

Thông thường, nhiệt miệng sẽ tự lành sau 7-10 ngày. Nếu sau 2 tuần vết loét vẫn không cải thiện hoặc tái phát liên tục, cha mẹ cần đưa trẻ đi kiểm tra. Đây có thể là dấu hiệu của thiếu hụt vi chất kéo dài, rối loạn miễn dịch, hoặc liên quan đến các bệnh lý mạn tính khác cần được chẩn đoán và điều trị chuyên sâu.

5.5. Nghi ngờ trẻ mắc bệnh tay chân miệng 

Trong một số trường hợp, các tổn thương trong miệng có thể không đơn thuần là nhiệt miệng mà là biểu hiện sớm của bệnh tay chân miệng. Cha mẹ cần đặc biệt lưu ý nếu trẻ có thêm:

• Nốt phỏng nước ở lòng bàn tay, bàn chân, mông
• Sốt, mệt mỏi, quấy khóc nhiều
• Đau họng, chảy nước dãi

>>> Bạn có thể đọc thêm: Bệnh tay chân miệng ở trẻ có kiêng gì không? 

Nhiệt miệng ở trẻ tuy là một tình trạng lành tính và thường tự khỏi, nhưng những cơn đau rát mà nó mang lại có thể khiến hành trình khôn lớn của con gặp nhiều trở ngại, đặc biệt là trong việc ăn uống và dinh dưỡng.

Hy vọng những thông tin trong bài viết đã giúp ba mẹ tự tin hơn trong việc chăm sóc và điều trị tại nhà khi con gặp vấn đề về răng miệng. Đừng quên theo dõi sát sao các biểu hiện của bé và tham khảo ý kiến bác sĩ khi cần thiết để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho sức khỏe của con yêu.

>>> Bạn có thể tham khảo dịch vụ tư vấn bác sĩ trực tuyến của Medigo [Tại đây]