Tìm hiểu công dụng của cỏ chân vịt

Cỏ chân vịt (Tên chân vịt: Sphaeranthus indicus L.) còn được gọi là cỏ nhọ nồi Ấn Độ, hoa cầu đỏ là một loài cây dược liệu quý được sử dụng rộng rãi trong cả y học cổ truyền lẫn y học hiện đại.

Phân bố

Cỏ chân vịt là cây phổ biến ở Ấn Độ, Sri Lanka, các nước Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam. Môi trường sinh trưởng thường mọc ở vùng đất ẩm, nhiều nắng, ven ruộng, bờ mương, hoặc được trồng làm dược liệu. Cây có thể mọc hoang hoặc được chăm sóc, dễ phát triển trong điều kiện khí hậu nhiệt đới gió mùa.

Đặc điểm tự nhiên

Cỏ chân vit là cây thảo, cao từ 30-60 cm, thân phân nhánh, mọc thẳng hoặc hơi bò. Lá cây hình elip, mép răng cưa nhẹ, mọc đối hoặc xen kẽ, có màu xanh tươi. 

Hoa đặc trưng hình cầu nhỏ, màu tím hồng, mọc ở đầu cành, là điểm nhận dạng dễ thấy nhất của loài này. 

Rễ cây sợi, mảnh, mọc lan trong đất nông, dễ thu hái.

Thành phần hóa học

Sphaeranthus indicus L. chứa nhiều hoạt chất sinh học quý, góp phần tạo nên các tác dụng dược lý đa dạng của cây. cỏ chân vịt chứa nhiều hoạt chất sinh học có lợi cho sức khỏe, nổi bật nhất là saponin triterpenoid, flavonoid, tinh dầu, cùng một số acid hữu cơ, vitamin và khoáng chất. Chính những thành phần này đã tạo nên các tác dụng đặc trưng của cỏ chân vịt như thanh nhiệt, kháng viêm, làm lành vết thương, hỗ trợ tuần hoàn máu và tái tạo da.

Ngoài ra, Sphaeranthus indicus L. còn có các hợp chất khác như phenolic, sterol, tannin, saponin, mang lại nhiều lợi ích sức khỏe như chống oxy hóa, bảo vệ gan, lợi tiểu và hỗ trợ tim mạch. Nhờ sự đa dạng của các hoạt chất này, cây được ứng dụng rộng rãi trong cả y học cổ truyền và y học hiện đại.

Trong y học cổ truyền

Cỏ chân vịt được xem là một trong những dược liệu quý với nhiều công dụng đa dạng cho sức khỏe. 

• Mát gan, thanh nhiệt, giải độc cơ thể: Cỏ chân vịt có tính mát, giúp làm mát cơ thể, lợi tiểu, giảm nhiệt trong cơ thể, hỗ trợ thanh lọc và giải độc.
• Chữa bệnh về da: Sử dụng trong mụn nhọt, viêm da, vết thương ngoài da, giúp vết thương mau lành và hạn chế sẹo.
• Cải thiện tuần hoàn máu: Giúp tăng cường lưu thông máu, giảm tình trạng tê bì chân tay và cải thiện sức khỏe tim mạch.
• Hỗ trợ trí nhớ và giảm căng thẳng: Dân gian dùng nước ép hoặc sắc uống để tăng cường trí nhớ, giảm mệt mỏi và cải thiện tinh thần.
• Hỗ trợ giấc ngủ: Kết hợp với các vị thuốc khác như hạt sen, lạc tiên, cỏ chân vịt giúp người mất ngủ, ngủ chập chờn ngủ sâu hơn.

>>> Cỏ chân vịt: Đặc điểm, tác dụng và bài thuốc trị bệnh

Trong y học hiện đại

các nghiên cứu khoa học đã xác nhận rằng cỏ chân vịt chứa nhiều hoạt chất sinh học quý như saponin, triterpenoid, flavonoid và các hợp chất phenolic, giúp cây phát huy các tác dụng chống oxy hóa, kháng viêm, thúc đẩy tái tạo collagen và tăng cường tuần hoàn máu. 

Nhờ đó, cỏ chân vịt được ứng dụng rộng rãi trong chăm sóc da, điều trị sẹo, vết thương lâu lành, giãn tĩnh mạch, trĩ và các vấn đề tuần hoàn máu. Bên cạnh đó, các nghiên cứu còn chỉ ra rằng cây có tác dụng hỗ trợ chức năng thần kinh, cải thiện trí nhớ, giảm căng thẳng và chống mệt mỏi, phù hợp với những người bận rộn hoặc căng thẳng kéo dài. Ngoài ra, cỏ chân vịt còn được chiết xuất làm thực phẩm chức năng, mỹ phẩm chăm sóc da, gel trị sẹo và các chế phẩm bổ trợ sức khỏe, mang đến sự tiện lợi và an toàn cho người sử dụng.

Nhờ sự kết hợp giữa kinh nghiệm dân gian và bằng chứng khoa học hiện đại, cỏ chân vịt không chỉ là một loại thảo dược truyền thống mà còn được đánh giá cao trong các phương pháp chăm sóc sức khỏe và làm đẹp hiện nay. Với khả năng tái tạo da, tăng cường tuần hoàn, cải thiện trí não và hỗ trợ cơ thể giải độc, cỏ chân vịt xứng đáng là một trong những dược liệu tự nhiên được sử dụng rộng rãi và nghiên cứu chuyên sâu.

Một vài bài thuốc dân gian từ cỏ chân vịt

Bài thuốc thanh nhiệt, mát gan, giải độc cơ thể từ cỏ chân vịt thường được áp dụng cho những người bị nóng trong, nổi mụn nhọt, nhiệt miệng. Cách dùng rất đơn giản, bạn lấy khoảng 30–40g cỏ chân vịt tươi, rửa sạch, sau đó giã nát vắt lấy nước uống trực tiếp hoặc cho vào máy xay sinh tố uống trong ngày. Nên sử dụng 2–3 lần mỗi tuần, không nên uống liên tục hằng ngày để tránh gây lạnh bụng. Bài thuốc này giúp làm mát cơ thể, thanh lọc gan và hỗ trợ giảm mụn từ bên trong.

Bài thuốc hỗ trợ làm lành vết thương, trị mụn nhọt ngoài da cũng được dân gian sử dụng rất phổ biến. Bạn lấy một nắm cỏ chân vịt tươi, rửa sạch, giã thật nát rồi đắp trực tiếp lên vùng mụn nhọt hoặc vết thương ngoài da. Thực hiện 1–2 lần mỗi ngày, mỗi lần đắp khoảng 15–20 phút sẽ giúp sát khuẩn nhẹ, giảm sưng viêm, thúc đẩy lên da non và hạn chế để lại sẹo.

Mặc dù cỏ chân vịt là dược liệu lành tính, người dùng vẫn cần sử dụng đúng cách và đúng liều lượng. Không nên lạm dụng uống hằng ngày trong thời gian dài, vì có thể gây lạnh bụng, rối loạn tiêu hóa hoặc hạ huyết áp nhẹ. 

Phụ nữ mang thai, người huyết áp thấp, người cơ địa dị ứng cần thận trọng khi sử dụng. Khi dùng để đắp ngoài da, chỉ nên áp dụng với vết thương sạch, không nhiễm trùng nặng. 

Nếu xuất hiện các dấu hiệu bất thường như ngứa, nổi mẩn, đau bụng, cần ngừng sử dụng và theo dõi thêm. Để đảm bảo an toàn, người dùng nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi dùng cỏ chân vịt với mục đích điều trị lâu dài.

Nếu bạn đang quan tâm đến công dụng của cỏ chân vịt, cách sử dụng an toàn hoặc muốn tìm các sản phẩm chiết xuất từ cỏ chân vịt chính hãng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Medigo. Tại đây, bạn sẽ được dược sĩ tư vấn trực tuyến miễn phí, hướng dẫn sử dụng đúng cách và hỗ trợ đặt mua nhanh, giao thuốc tận nhà chỉ trong thời gian ngắn.