Cẩu tích là gì? Cách dùng hỗ trợ xương khớp

Cẩu Tích là một loại cây dương xỉ lớn, được tôn vinh trong Đông y nhờ khả năng bổ Can Thận và mạnh gân cốt vượt trội. Dược liệu này được nhận biết dễ dàng qua lớp lông mềm mại, màu vàng ánh kim bao phủ thân rễ, khiến nó còn được gọi bằng cái tên dân dã là Lông Culi hoặc Kim mao cẩu tích.

• Tên khoa học: Cibotium barometz (L.) J.Sm.
• Tên gọi khác: Kim mao cẩu tích, lông culi, cây lông khỉ.
• Họ: Họ Kim Mao (Dicksoniaceae).

Cẩu tích là cây dương xỉ thân thảo to lớn, với thân rễ phát triển đặc biệt, là nơi chứa hoạt chất chính.

• Thân rễ (Bộ phận dùng chính): Thân rễ mập, bò ngang hoặc đứng, được bao phủ dày đặc bởi lớp lông tơ màu vàng óng ánh (Kim Mao). Khi chế biến, lớp lông này được loại bỏ để lấy phần lõi rễ bên trong.
• Lá: Lá kép lông chim lớn, dài và xòe ra như tán ô, có thể dài đến 2-3 mét. Cuống lá to, dài, màu nâu sẫm.
• Kích thước: Cây có thể cao tới 1-3 mét.

Phân loại cẩu tích

Cẩu Tích không có nhiều biến thể trong dược liệu, nhưng có thể phân loại theo cách chế biến:

• Cẩu tích sống: Dùng sau khi sơ chế, chủ yếu có tác dụng mạnh gân cốt.
• Cẩu tích tẩm rượu: Thường được tẩm và sao (chích) với rượu để tăng cường tác dụng dẫn thuốc vào các kinh mạch (Can, Thận) và mạnh gân cốt hơn.

Phân bố Cẩu tích

Cẩu Tích là cây ưa ẩm và thường mọc ở ven rừng, các sườn đồi hoặc thung lũng ẩm ướt.

• Vùng phân bố chính: Các nước nhiệt đới và cận nhiệt đới châu Á, bao gồm Trung Quốc và Ấn Độ.
• Tại Việt Nam: Cẩu Tích mọc phổ biến ở các vùng núi, đồi trung du, đặc biệt là ở các tỉnh phía Bắc như Hòa Bình, Lào Cai, và Lâm Đồng.

>>> Tham khảo sản phẩm: Thuốc Xương Khớp Nhất Nhất hộp 20 viên

Cẩu Tích là một trong những dược liệu hàng đầu được tin dùng để hỗ trợ các vấn đề về xương khớp và sinh lý.

Y học cổ truyền:

• Tính vị & Quy kinh: Vị đắng, ngọt, tính ấm; quy vào kinh Can và Thận.
• Công dụng chính:
  • Bổ can thận, mạnh gân cốt: Là công dụng chủ đạo, giúp tăng cường chức năng gan và thận, làm xương khớp chắc khỏe.
  • Trừ phong thấp: Giảm đau nhức, tê bại do phong thấp (thấp khớp, đau lưng).
  • Cố tinh: Hỗ trợ điều trị chứng tiểu đêm nhiều, di tinh.

Y học hiện đại: 

• Hoạt chất chính: Chứa Tinh bột, chất béo, và các thành phần saponin (chủ yếu trong thân rễ).
• Tác dụng đã được nghiên cứu:
  • Chống viêm và giảm đau: Chiết xuất từ Cẩu Tích cho thấy khả năng ức chế các chất trung gian gây viêm.
  • Chống oxy hóa: Giúp bảo vệ tế bào và làm chậm quá trình thoái hóa của khớp.
  • Tăng cường miễn dịch: Hỗ trợ cơ thể chống lại bệnh tật.

>>> Tham khảo sản phẩm: Viên uống Bổ Thận Inca lọ 30 viên

Để đảm bảo hiệu quả và an toàn khi sử dụng Cẩu Tích, người dùng cần lưu ý các điểm sau:

Mặc dù là dược liệu bổ, Cẩu Tích lại có tính ấm và khả năng cố tinh. Việc sử dụng sai cách hoặc quá liều có thể gây ra phản ứng phụ. Cẩu Tích có thể gây nóng trong hoặc khô miệng nếu dùng liều cao, đặc biệt ở người có cơ địa nóng.

Đối tượng cần thận trọng:

• Người có chứng thận có nhiệt (nóng trong, tiểu vàng, khô họng).
• Người tiểu tiện không tự chủ hoặc tiểu tiện ra máu (do Cẩu Tích có tác dụng cố tinh).
• Phụ nữ mang thai (cần tránh tuyệt đối, vì dược liệu có tính cố sáp).