Gừng dại tía (Gừng đỏ) công dụng và cách dùng
lcp

Giao đến

Đặt thuốc nhanh 24/7
Giao đến

Gừng dại tía (Gừng đỏ) công dụng và cách dùng

5.0

Ngày cập nhật

Chia sẻ:

Gừng dại tía (Zingiber purpureum Roscoe), còn được biết đến với tên gọi Gừng đỏ hay Gừng tía. Không chỉ là một vị thuốc dân gian quen thuộc ở Việt Nam, Gừng dại tía còn thu hút sự quan tâm của y học nhờ khả năng chống viêm, giảm đau và hỗ trợ tiêu hóa vượt trội. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về loại dược liệu này!

I. Gừng dại tía là gì? Nhận dạng và đặc điểm dược liệu

Gừng dại tía là một loại cây thảo sống lâu năm, mọc hoang dại ở nhiều vùng rừng nhiệt đới, đặc biệt là các tỉnh miền núi ở Việt Nam.

1. Đặc điểm nhận gừng dại tía

  • Tên Khoa học: Zingiber purpureum Roscoe.
  • Bộ phận dùng: Thân rễ (Củ) là bộ phận chứa dược tính chính. Củ có ruột màu vàng cam sẫm hoặc đỏ vàng đặc trưng, tỏa ra mùi thơm nồng và vị cay ấm.
  • Tên gọi khác: Gừng đỏ, gừng tía.
gung-dai-tia-zingiber-purpureum-roscoe-bo-phan-dung-chinh-la-than-re-cu
Gừng dại tía (Zingiber purpureum Roscoe) bộ phận dùng chính là thân rễ củ

2. Thành phần quyết định công dụng

Giá trị dược liệu của gừng dại tía nằm ở hàm lượng tinh dầu dồi dào, với các hợp chất nổi bật:

  • Phenylbutenoids: Các hợp chất được nghiên cứu về khả năng chống viêm và giảm đau mạnh mẽ.
  • Curcuminoids: Tương tự như nghệ, có tác dụng chống oxy hóa và kháng viêm.
  • Sesquiterpenoids: Đóng vai trò trong hoạt tính kháng khuẩn và kháng nấm.

II. Công dụng tuyệt vời của gừng dại tía

Gừng dại tía được ứng dụng rộng rãi trong cả y học cổ truyền và liệu pháp chăm sóc sức khỏe hiện đại nhờ các lợi ích cốt lõi sau:

1. Giảm đau xương khớp và bong gân

  • Tác dụng chính: Có khả năng chống viêm rất hiệu quả nhờ vào hợp chất Phenylbutenoids, giúp làm giảm cơn đau.
  • Sử dụng để điều trị: Các bệnh như thấp khớp, viêm nhiễm, bầm tím, hoặc bong gân do tai nạn.
  • Cách sử dụng dễ dàng: Dùng củ tươi giã nát để đắp lên vùng đau hoặc dùng rượu ngâm để xoa bóp.

>>> Tham khảo sản phẩm: Dầu Gừng Thái Dương chai 24ml

2. Làm dịu hệ tiêu hóa

  • Tác dụng chính: Tinh dầu ấm giúp kích thích tiêu hóa, làm ấm bụng và đẩy lùi khí dư ra ngoài.
  • Dùng để trị: Đầy hơi, chướng bụng, đau bụng và các vấn đề tiêu chảy thông thường.
  • Lợi ích: Giúp bạn cảm thấy thoải mái và nhẹ bụng nhanh chóng.
gung-dai-tia-duoc-ung-dung-rong-rai-trong-ca-y-hoc-co-truyen
Gừng dại tía được ứng dụng rộng rãi trong cả y học cổ truyền

3. Phục hồi sức khỏe sau sinh

Giai đoạn sau sinh là lúc cơ thể phụ nữ cần được "hồi phục năng lượng" tối đa.

  • Tác dụng chính: Giúp lọc máu xấu, làm ấm cơ thể từ bên trong, rất quan trọng để tránh hậu sản.
  • Hỗ trợ: Giảm các cơn chuột rút và co cứng cơ bụng sau sinh.
  • Cách dùng: Giã nát củ tươi để xoa bóp hoặc dùng nước sắc để tắm/xông giúp cơ thể thư giãn và thải độc.

4. Kháng khuẩn ngoài da

  • Tác dụng chính: Dịch ép từ củ tươi có tính sát khuẩn nhẹ.
  • Ứng dụng: Được dùng để bôi ngoài da nhằm hỗ trợ làm lành các tổn thương nhỏ, hoặc các vấn đề như áp xe và mụn nhọt

>>> Tham khảo sản phẩm: Trà Gừng Traphaco hộp 10 túi x 3g

III. Hướng dẫn cách dùng gừng dại tía an toàn

Thân rễ gừng dại tía có thể thu hái quanh năm và được dùng ở nhiều dạng bào chế khác nhau.

1. Dùng xoa bóp giảm đau

  • Gừng tươi: Giã nát thân rễ tươi, đắp trực tiếp lên vùng bị viêm tấy, đau nhức.
  • Ngâm rượu: Thái mỏng gừng khô, ngâm với rượu trắng có nồng độ cao (trên 40 độ) để tạo thành cồn xoa bóp, dùng để trị đau nhức, thấp khớp.

2. Dùng qua đường uống (Trị tiêu hóa)

  • Dạng sắc: Thân rễ khô được thái lát, sắc cùng các vị thuốc khác trong các bài thuốc cổ truyền để trị lỵ mạn tính, đau bụng.
  • Lưu ý: Việc dùng qua đường uống cần có sự tham vấn của thầy thuốc để đảm bảo liều lượng và tránh tương tác với các vị thuốc khác.

3. Dùng tinh dầu

Tinh dầu gừng dại tía (Plai oil) rất phổ biến ở Thái Lan, được dùng trong liệu pháp massage trị liệu để thư giãn cơ bắp và giảm đau.

tinh-dau-gung-dai-tia-duoc-dung-trong-massage-tri-lieu-de-thu-gian-co-bap
Tinh dầu gừng dại tía được dùng trong massage trị liệu để thư giãn cơ bắp

IV. Lưu ý an toàn khi dùng gừng dại tía

Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, bạn cần lưu ý:

  1. Đối tượng cần thận trọng: Phụ nữ mang thai cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng. Người có cơ địa nóng hoặc dễ bị khó chịu đường tiêu hóa cũng nên dùng liều lượng vừa phải.
  2. Không thay thế thuốc: Gừng dại tía là dược liệu hỗ trợ, không phải thuốc chữa bệnh. Đối với các bệnh mãn tính (như viêm khớp nặng) hoặc tình trạng cấp tính, cần tham khảo ý kiến chuyên gia.
  3. Nguồn gốc: Luôn mua thân rễ Gừng dại tía từ các cơ sở dược liệu uy tín để tránh nhầm lẫn với các loại gừng dại khác có dược tính khác biệt.

V. Cần hỗ trợ y tế khẩn cấp?

Nếu bạn gặp phải bất kỳ tình huống sức khỏe khẩn cấp nào (như đau bụng dữ dội, phản ứng dị ứng khi dùng dược liệu, hoặc các vấn đề sức khỏe đột xuất khác), và đang loay hoay không biết xử lý thế nào:

Ứng dụng Medigo cung cấp dịch vụ Bác sĩ online 24H để hỗ trợ bạn ngay lập tức. Dịch vụ này giúp bạn nhận được tư vấn cấp cứu kịp thời từ xa và hướng dẫn xử lý chính xác, giúp bạn an tâm hơn trong mọi tình huống khẩn cấp về sức khỏe.

pharmacist avatar

Dược sĩ Nguyên Đan

Đã kiểm duyệt ngày 12/10/2025

Chuyên khoa: Dược sĩ chuyên môn

Tốt nghiệp khoa dược tại Đại học Y Dược TPHCM và hơn 5 năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực y dược. Hiện đang là dược sĩ nhập liệu, quản lý lưu kho sản phẩm và biên soạn nội dung tại ứng dụng MEDIGO.

Đánh giá bài viết này

(10 lượt đánh giá).
5.0
1 star2 star3 star4 star5 star

Thông tin và sản phẩm gợi ý trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể. Xem thêm