Trào ngược dạ dày uống thuốc gì khỏi? Giai đoạn và cách điều trị 2025

• Ợ nóng, ợ chua: Cảm giác nóng rát lan từ vùng thượng vị dọc lên xương ức, thường xuất hiện sau bữa ăn no hoặc khi nằm nghỉ.
• Trớ thức ăn: Dịch chua hoặc thức ăn lỏng trào ngược lên khoang miệng, gây cảm giác lợm giọng.

• Nuốt nghẹn, vướng cổ: Cảm giác như có khối dị vật chặn ngang cổ họng, ăn uống khó khăn.
• Đau tức ngực: Cơn đau đè nén, thắt chặt vùng ngực trái, rất dễ nhầm lẫn với các cơn đau tim.
• Triệu chứng ảnh hưởng của trào ngược dạ dày thực quản: Ho khan kéo dài về đêm, khàn tiếng vào buổi sáng, viêm họng mãn tính, hơi thở có mùi, mòn men răng.

1.2. Nguyên nhân chủ yếu 

• Suy yếu cơ thắt thực quản dưới (LES): Đây là "van một chiều" ngăn cách dạ dày và thực quản. Khi cơ này bị giãn mở bất thường (do lão hóa, béo phì, thoát vị hoành), axit sẽ dễ dàng vượt rào.
• Tăng áp lực ổ bụng: Phổ biến ở phụ nữ mang thai hoặc người thừa cân.
• Ứ đọng thức ăn: Do viêm hẹp môn vị hoặc chứng khó tiêu chức năng khiến dạ dày chậm làm rỗng.
• Thói quen sinh hoạt: Ăn quá no, nằm ngay sau khi ăn, stress kéo dài, lạm dụng rượu bia và thuốc lá.

Nhiều bệnh nhân chủ quan cho rằng trào ngược dạ dày chỉ đơn giản là "dư axit". Thực tế, axit dạ dày có tính ăn mòn cực mạnh. Khi thoát ra khỏi dạ dày, nó có thể tàn phá các cơ quan lân cận gây ra nhiều biến chứng phức tạp:

2.1. Bệnh lý thường gặp về tai - mũi - họng

Đây là nhóm biến chứng phổ biến nhất, chiếm tỷ lệ lớn trong các ca khám tai mũi họng:

• Viêm họng hạt/mãn tính: Axit phun lên họng gây bỏng rát niêm mạc. Cơ thể phản ứng lại bằng cách tăng sinh các hạt lympho để bảo vệ, tạo cảm giác vướng víu, ngứa họng.

• Viêm thanh quản: Dây thanh âm bị axit tấn công gây phù nề, dẫn đến khàn tiếng, hụt hơi, đặc biệt nghiêm trọng vào buổi sáng.
• Viêm xoang & Viêm tai giữa: Axit có thể trào lên vòm mũi họng gây viêm xoang hoặc đi theo vòi nhĩ gây viêm tai giữa (thường gặp ở trẻ em).

2.2. Bệnh lý về hô hấp

• Hen suyễn và Viêm phế quản: Một lượng nhỏ axit hít phải vào phổi hoặc kích thích dây thần kinh phế vị sẽ gây co thắt phế quản. Đây là lý do nhiều người ho kéo dài, khó thở về đêm dù phổi hoàn toàn bình thường.
• Viêm phổi hít: Biến chứng nguy hiểm thường gặp ở người cao tuổi hoặc trẻ nhỏ khi dịch dạ dày trào ngược lượng lớn vào đường thở gây nhiễm trùng phổi.

2.3. Các bệnh lý có mối liên hệ mật thiết khác, thường đi kèm

Để điều trị dứt điểm, bạn cần xác định xem mình có đang mắc kèm các vấn đề sau hay không:

• Viêm loét dạ dày - tá tràng: Thường song hành với trào ngược dạ dày. Viêm loét làm tăng tiết axit, còn trào ngược làm axit tấn công lên trên.

>>> Xem thêm: Các loại thuốc trị viêm loét dạ dày phổ biến

• Thoát vị hoành (Hiatal Hernia): Tình trạng một phần dạ dày chui lên lồng ngực qua khe hoành. Đây là nguyên nhân "cơ học" khiến bệnh dai dẳng, khó chữa khỏi hoàn toàn nếu không can thiệp.
• Hội chứng ruột kích thích (IBS): Bệnh nhân thường chịu đựng "kép": vừa đau dạ dày, vừa rối loạn đại tiện (táo bón hoặc tiêu chảy).

3.1. Giai đoạn khởi phát (độ 0 - không viêm)

Dấu hiệu: Chỉ thỉnh thoảng ợ nóng, ợ hơi, hình ảnh nội soi thực quản bình thường (NERD).

Phác đồ: Chưa cần thiết dùng thuốc liều cao liên tục.

• Thay đổi lối sống là chủ chốt: Kiêng cà phê, rượu bia, giảm cân, kê cao đầu giường khi ngủ.
• Thuốc điều trị: Sử dụng nhóm trung hòa axit (Antacids như Gaviscon, Yumangel) hoặc thuốc giảm tiết kháng H2 uống "theo nhu cầu" - tức là chỉ dùng khi triệu chứng xuất hiện gây khó chịu.

3.2. Giai đoạn viêm nhẹ (độ A,B)

Dấu hiệu: Niêm mạc thực quản bắt đầu xuất hiện các vết xước hoặc vết trợt nhỏ (<5mm).

Phác đồ chuẩn:

• Thuốc chủ lực: Bắt buộc sử dụng nhóm ức chế bơm proton (PPI) liều chuẩn (Omeprazol, Esomeprazol, Pantoprazol).
• Cách dùng: Uống đều đặn hàng ngày trước ăn sáng 30-60 phút.
• Thời gian: Duy trì liên tục từ 4 đến 8 tuần để đảm bảo vết loét được làm lành hoàn toàn.
• Kết hợp: Bác sĩ có thể kê thêm thuốc tăng vận động dạ dày (Domperidon) nếu bệnh nhân hay bị đầy bụng, buồn nôn.

3.3. Giai đoạn viêm nặng và biến chứng (độ C,D,Barrett)

Dấu hiệu: Vết loét lan rộng, nối liền nhau, gây hẹp thực quản hoặc nghi ngờ Barrett thực quản (dấu hiệu tiền ung thư).

Phác đồ chuyên sâu:

• Liều dùng: Tăng liều PPI (thường gấp đôi liều chuẩn, chia 2 lần sáng/tối).
• Thời gian: Điều trị tấn công và duy trì kéo dài vài tháng, thậm chí cả năm tùy đáp ứng.
• Theo dõi: Nội soi định kỳ để tầm soát loạn sản tế bào.
• Can thiệp ngoại khoa: Cân nhắc phẫu thuật tạo hình cơ vòng (Nissen) nếu điều trị nội khoa thất bại hoặc nguy cơ ung thư hóa cao.

3.4. Điều trị biến chứng ngoài thực quản (Ho, Viêm họng, Thanh quản)

Nếu bạn gặp tình trạng ho mãn tính, khàn tiếng hoặc viêm họng hạt do trào ngược dạ dày (còn gọi là LPR - Trào ngược họng thanh quản), phác đồ điều trị sẽ phức tạp và kéo dài hơn nhiều so với trào ngược thông thường.

• Liều lượng: Thường yêu cầu dùng PPI 2 lần/ngày.
• Thời gian điều trị: Phác đồ tối thiểu từ 3 - 6 tháng. Nếu dừng thuốc ngay khi vừa hết ho, khiến axit trào ngược trở lại và làm vết viêm tái phát ngay lập tức.

Lưu ý: Bệnh nhân hen suyễn cần thận trọng với một số thuốc giãn phế quản (do tác dụng phụ làm giãn cơ thắt thực quản), hãy trao đổi kỹ với bác sĩ chuyên khoa.

• Nằm gối cao: Hãy kê cao đầu giường khoảng 15-20cm, hoặc kê gối cao khi ngủ. Đây là biện pháp vật lý chống trào ngược dạ dày ban đêm hiệu quả nhất hiện nay.
• Quy tắc 3 tiếng: Tuyệt đối không ăn bất cứ thứ gì trong vòng 3 tiếng trước khi đi ngủ để dạ dày kịp làm rỗng.
• Nằm nghiêng trái: Tư thế này giúp dạ dày nằm thấp hơn thực quản, hạn chế trào ngược dạ dày cơ học.
• Kiêng khem nghiêm ngặt: Tránh xa đồ chua, cay, nước có gas, cà phê, socola trong giai đoạn điều trị tấn công

Trào ngược dạ dày là bệnh lý mãn tính dễ tái phát nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu tuân thủ đúng phác đồ. Đừng tự ý mua thuốc uống ngắt quãng, điều này chỉ khiến vi khuẩn kháng thuốc và bệnh tiến triển âm thầm nặng hơn. Nếu có các dấu hiệu báo động như nuốt nghẹn, sụt cân không rõ nguyên nhân, hãy đến cơ sở y tế để được thăm khám ngay lập tức.

Theo dõi Medigo để khám phá thêm nhiều bài viết hay, được cập nhật liên tục mỗi ngày.