HPV là tên viết tắt của Human Papilloma Virus – một loại virus gây mụn cóc và u nhú ở người. Không phải ai nhiễm HPV cũng sẽ bị ung thư cổ tử cung, nhưng ngược lại, có hơn 95% các trường hợp ung thư cổ tử cung phát hiện do virus HPV gây ra. Virus HPV lây nhiễm qua đường tiếp xúc trực tiếp, quan hệ tình dục, từ mẹ sang con và có thể tồn tại trong cơ thể người thời gian rất lâu trước khi phát triển thành bệnh.
Hiện nay virus HPV được đánh giá là nhóm virus nguy hiểm với hơn 100 tuýp, trong đó có 2 chủng đặc biệt HPV 16, 18 cũng là 2 tuýp chính gây nên ung thư cổ tử cung và còn là tác nhân gây ra các loại ung thư khác như: Ung thư âm hộ (50%), Ung thư âm đạo (65%) ở nữ giới và ung thư dương vật ở nam giới, có thể ảnh hưởng tới tính mạng bệnh nhân.
Chủng HPV 16 được xác định là một trong những chủng virus thường gặp nhất gây ra ung thư cổ tử cung ở nữ giới. Bên cạnh đó là chủng HPV 18, hai chủng này được tìm thấy trong 71% mẫu sinh thiết ung thư cổ tử cung. Chủng HPV 16 còn được xác định là thủ phạm gây ra bệnh ung thư vòm sau của cổ họng, hơn 1/3 mẫu máu bệnh nhân bị ung thư vòm họng có nhiễm virus HPV 16, hay nói cách khác, chủng virus này làm tăng nguy cơ bị ung thư vòm họng ở những người nhiễm phải. Riêng chủng HPV 16 có thể gây ra bệnh ung thư dương vật ở nam giới.