Overthinking là gì? 5 cách giúp bạn kiểm soát tâm trí
lcp

Giao đến

Đặt thuốc nhanh 24/7
Giao đến

Overthinking là gì? 5 cách giúp bạn kiểm soát tâm trí

4.4

Ngày cập nhật

Chia sẻ:

Có bao giờ bạn thấy mình suy nghĩ mãi về một chuyện nhỏ đến mức kiệt sức? Đó chính là biểu hiện của overthinking,“vòng xoáy” khiến bạn phân tích không ngừng mà chẳng tiến gần hơn được đến lời giải. Hiểu đúng bản chất và biết cách điều khiển tâm trí chính là chìa khóa giúp bạn thoát khỏi áp lực này. Hãy cùng khám phá 5 cách đơn giản để cân bằng cảm xúc và sống nhẹ nhõm hơn mỗi ngày.

I.Overthinking là gì? Khi tư duy trở thành rào cản của hành động

Overthinking được hiểu đơn giản là khi bạn suy nghĩ quá nhiều về một vấn đề mà không tìm được hướng đi hay giải pháp cụ thể. Thay vì giúp bạn giải quyết tình huống, việc suy nghĩ liên tục khiến tâm trí bạn bị mắc kẹt trong vòng lặp lo lắng, phân tích và tưởng tượng. Theo từ điển Cambridge, overthinking là hành động suy nghĩ quá mức đến mức trở nên vô ích. Điều này có nghĩa là, dù bạn có ý định tìm hiểu vấn đề, nhưng càng nghĩ lại càng khiến bản thân thêm rối.

Khác với việc “suy nghĩ thấu đáo”, overthinking khiến bạn lặp lại cùng một dòng suy nghĩ mà không hành động. Ví dụ, bạn có thể nghĩ mãi về một câu nói của người khác, tự hỏi liệu họ có ý gì, thay vì trực tiếp hỏi hoặc bỏ qua.Overthinking thường có hai biểu hiện chính: Đắm chìm trong quá khứ với cảm giác hối tiếc hoặc tự trách, lo âu về tương lai, liên tục xây dựng các kịch bản tồi tệ nhất. Dù ở dạng nào, việc suy nghĩ liên tục không dẫn đến hành động cũng khiến tâm trí bạn cạn kiệt năng lượng và mất đi khả năng tận hưởng những khoảnh khắc quý giá của hiện tại.


 

II. Vì sao bạn rơi vào trạng thái overthinking?

1.Tính cách và thói quen 

Hiểu rõ về nguyên nhân gốc rễ cũng là bước đầu tiên để bạn nhận diện và xử lý tốt hơn tình trạng này. Một trong những lý do phổ biến xuất phát từ tính cách và thói quen cá nhân. Những cá nhân có xu hướng cầu toàn, luôn đặt mọi thứ trong khuôn khổ hoàn hảo và hay suy nghĩ chi tiết đến từng tiểu tiết, thường dễ rơi vào vòng xoáy overthinking hơn. Bên cạnh đó, những người thiếu sự tự tin,thường trăn trở với những câu hỏi như:”Tôi có đủ tốt không?” hay “Nếu tôi quyết định sai thì sao” cũng rất dễ rơi vào tình trạng overthinking. 

Tính cách và thói quen cũng một phần ảnh hưởng tới việc overthinking
Tính cách và thói quen cũng một phần ảnh hưởng tới việc overthinking

2. Kinh nghiệm sống và môi trường 

Kinh nghiệm sống và môi trường cũng đóng vai trò quan trọng. Việc trải qua các chấn thương tâm lý, áp lực lớn trong công việc, học tập, hoặc các mối quan hệ khó khăn có thể khiến bạn trở nên cảnh giác và suy nghĩ quá nhiều để phòng vệ. Đặc biệt, khi bạn có mong muốn kiểm soát mạnh mẽ và nỗi sợ thất bại, bạn sẽ dễ sa vào việc phân tích quá mức. Bạn muốn kiểm soát mọi kết quả, muốn mọi thứ diễn ra hoàn hảo; hoặc sợ bị người khác đánh giá, sợ mắc sai lầm, dẫn đến vòng quay suy nghĩ căng thẳng về những hậu quả tiêu cực tiềm ẩn.

Kinh-nghiem-song-va-moi-truong-cung-dong-vai-tro-quan-trong-trong-viec-hinh-thanh-su-overthinking
Kinh nghiệm sống và môi trường cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành sự overthinking

>>> Bạn có thể đọc thêm: 10 biểu hiện cho thấy bạn đang đối mặt với những chấn thương thời thơ ấu

3. Tâm lý cầu toàn và nỗi sợ sai lầm 

Khi con người quá khao khát kiểm soát kết quả và hướng tới sự hoàn hảo tuyệt đối, họ thường dễ rơi vào trạng thái phân tích quá mức thay vì hành động thực tế. Việc cố gắng dự đoán và kiểm soát mọi tình huống khiến tâm trí bị “kẹt” trong vòng lặp suy nghĩ liên tục, nơi hành động bị trì hoãn bởi nỗi lo về những khả năng chưa xảy ra.

Tương tự, nỗi sợ thất bại hoặc sợ bị đánh giá cũng là một yếu tố kích hoạt overthinking. Những suy nghĩ kiểu như “Nếu tôi sai, họ sẽ nghĩ gì?” trở thành chiếc bẫy tinh thần, khiến người ta tự giới hạn bản thân, do dự trước mọi quyết định và dần đánh mất sự tự tin khi đối diện với sai sót.

III. Dấu hiệu bạn đang bị overthinking

1. Tâm trí luôn bận rộn

Người thường xuyên rơi vào trạng thái overthinking có xu hướng để tâm trí hoạt động không ngừng nghỉ, ngay cả trong những thời điểm cần thư giãn. Cơ chế này xuất phát từ nhu cầu kiểm soát và mong muốn dự đoán mọi tình huống, khiến hệ thần kinh giao cảm luôn ở trạng thái cảnh giác nhẹ. Về lâu dài, điều này gây ra cảm giác căng thẳng, khó thư giãn và giảm khả năng tập trung và khó cảm nhận được sự bình yên dù trong môi trường an toàn.

Nguoi-thuong-xuyen-roi-vao-trang-thai-overthinking-co-xu-huong-de-tam-tri-hoat-dong-khong-ngung-nghi
Người thường xuyên rơi vào trạng thái overthinking có xu hướng để tâm trí hoạt động không ngừng nghỉ

2. Suy nghĩ lặp đi lặp lại (Rumination)

Overthinking thường gắn liền với thói quen “nhai lại” những ký ức, lỗi lầm hoặc tình huống đã qua. Cá nhân có xu hướng tự vấn liên tục về những điều mình đáng lẽ có thể làm khác đi, hoặc diễn giải lại từng chi tiết trong quá khứ để tìm ra nguyên nhân. Dù mục tiêu ban đầu có thể là để hiểu và học hỏi, nhưng việc đắm chìm quá lâu trong dòng suy tưởng này khiến cảm xúc tiêu cực như hối tiếc, buồn bã, hay tự trách ngày càng mạnh mẽ hơn.

3. Lo lắng quá mức về tương lai (Catastrophizing)

Đối lập với việc gặm nhấm quá khứ, nhiều người overthinking lại sống trong những kịch bản tương lai mà họ tự dựng nên. Họ phóng đại rủi ro, luôn sợ hãi những điều tồi tệ sẽ xảy ra, dù chưa có bằng chứng rõ ràng. Sự lo lắng này không chỉ dừng lại ở ý nghĩ mà còn ảnh hưởng đến cảm xúc và hành vi, khiến cá nhân rơi vào trạng thái căng thẳng kéo dài. Việc suy tưởng quá mức về điều chưa đến làm xói mòn cảm giác an toàn và khiến họ khó tận hưởng thực tại.

4. Mất tự tin trong việc ra quyết định

Người thường xuyên overthinking gặp khó khăn lớn khi phải lựa chọn, dù chỉ là vấn đề nhỏ. Họ dành quá nhiều thời gian để cân nhắc, phân tích từng phương án, sợ rằng quyết định của mình sẽ dẫn đến hậu quả không mong muốn. Quá trình phân tích quá sâu khiến họ dễ bị “đóng băng” trong do dự, đánh mất cơ hội và cảm thấy mệt mỏi. Trạng thái này được gọi là “tê liệt phân tích”, khi suy nghĩ vượt quá mức cần thiết đến mức làm tê liệt hành động.

Nguoi-thuong-xuyen-overthinking-gap-kho-khan-lon-khi-phai-lua-chon
Người thường xuyên overthinking gặp khó khăn lớn khi phải lựa chọn

5. Cảm giác mệt mỏi triền miên

Overthinking là một dạng “lao động trí não” không ngừng nghỉ. Người trong trạng thái này phải tiêu hao một lượng năng lượng tinh thần lớn chỉ để đối phó với chính dòng suy nghĩ của mình. Dù không hoạt động thể chất nhiều, họ vẫn cảm thấy mệt mỏi, nặng đầu hoặc thiếu sức sống. Cảm giác kiệt quệ này không xuất phát từ công việc cụ thể mà từ việc não bộ luôn trong trạng thái xử lý, phân tích và tự vấn liên tục.

Có thể bạn quan tâm sản phẩm: Hỗ trợ giảm mệt mỏi, nâng cao sức khỏe hồng sâm Đông Trùng Premium( Bảo Tâm An) hộp 30 gói x 15ml 

6. Mất tập trung

Khi tâm trí bị chiếm lĩnh bởi quá nhiều suy nghĩ không cần thiết, khả năng tập trung vào nhiệm vụ cụ thể bị suy giảm đáng kể. Người overthinking thường thấy mình “lơ đễnh”, khó duy trì sự chú ý lâu dài, và dễ bị cuốn vào những suy tưởng vu vơ. Việc chuyển hướng nhận thức liên tục giữa quá khứ, hiện tại và tương lai làm gián đoạn luồng tư duy, khiến họ khó hoàn thành công việc hiệu quả hoặc ghi nhớ thông tin chính xác.

Nguoi-overthinking-thuong-thay-minh-“lo-denh”-kho-duy-tri-su-chu-y-lau-dai
Người overthinking thường thấy mình “lơ đễnh”, khó duy trì sự chú ý lâu dài

7. Hoài nghi bản thân

Overthinking không chỉ khiến con người nghi ngờ thế giới xung quanh mà còn khiến họ nghi ngờ chính mình. Họ thường xuyên tự chất vấn: “Mình có làm đúng không?”, “Liệu người khác có nghĩ xấu về mình không?”. Tình trạng này khiến lòng tự tin dần suy yếu, đồng thời hình thành một vòng lặp tiêu cực, nơi mỗi sai sót nhỏ đều bị phóng đại thành thất bại nghiêm trọng. Sự hoài nghi bản thân lâu ngày có thể dẫn đến tâm lý tự ti và ngại thể hiện quan điểm cá nhân

8. Khó ngủ hoặc mất ngủ

Khi màn đêm buông xuống, nhiều người overthinking lại bắt đầu “cuộc đối thoại” không hồi kết với chính mình. Dòng suy nghĩ liên tục tuôn trào khiến họ trằn trọc, khó ngủ, hoặc tỉnh giấc giữa đêm trong trạng thái căng thẳng. Giấc ngủ trở nên nông và thiếu phục hồi vì não bộ không thực sự được nghỉ ngơi. Tình trạng này kéo dài dễ dẫn đến rối loạn nhịp sinh học, ảnh hưởng đến khả năng tập trung và tâm trạng vào ngày hôm sau.

Nguoi-overthinking-lai-bat-dau-“cuoc-doi-thoai”-khong-hoi-ket-voi-chinh-minh-khi-man-dem-buong-xuong
Người overthinking lại bắt đầu “cuộc đối thoại” không hồi kết với chính mình khi màn đêm buông xuống

>>> Bạn có thể xem thêm bài viết: Bật mí 10 thảo dược trị mất ngủ hiệu quả

9. Chú trọng tiểu tiết quá mức

Overthinking thường khiến cá nhân chú ý quá mức đến những chi tiết nhỏ nhặt trong giao tiếp hoặc hành vi của người khác. Một ánh nhìn, một câu nói hay một thay đổi nhỏ trong giọng điệu cũng có thể trở thành đề tài để họ suy diễn hàng giờ. Việc phóng đại ý nghĩa của các tín hiệu vi mô này tạo ra cảm giác bất an, nghi ngờ và dễ gây hiểu lầm trong các mối quan hệ. Đây là biểu hiện của sự nhạy cảm quá mức với các kích thích xã hội, khiến người đó khó duy trì tâm thế thoải mái trong giao tiếp.

10. Luôn trong trạng thái lo âu

Cuối cùng, điểm nhận diện đặc trưng nhất của overthinking là cảm giác lo âu không rõ nguyên nhân. Dù không có biến cố cụ thể, người mắc phải vẫn cảm thấy bồn chồn, tim đập nhanh, hoặc luôn trong trạng thái chờ đợi “điều gì đó xấu sẽ xảy ra”. Sự lo âu nền này dần trở thành một phần của thói quen sống, khiến họ khó cảm nhận niềm vui và sự an toàn. Khi mức độ căng thẳng tích tụ đủ lớn, nó có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần tổng thể và chất lượng cuộc sống.


 

IV. Tác hại khi để overthinking chi phối

Việc để trạng thái overthinking (suy nghĩ quá mức) chi phối không chỉ làm tiêu hao năng lượng tâm trí mà còn gây ra hàng loạt tác động dây chuyền đến sức khỏe tinh thần, thể chất, các mối quan hệ xã hội và hiệu suất công việc. Về lâu dài, nó có thể bào mòn cảm xúc tích cực, làm suy giảm khả năng ra quyết định, sáng tạo và tận hưởng cuộc sống.

1.Tác hại đối với sức khỏe tinh thần

Căng thẳng, lo âu và trầm cảm

Overthinking khiến bộ não hoạt động trong trạng thái cảnh giác cao độ, liên tục “phát tín hiệu” về những nguy cơ tiềm ẩn. Việc lặp lại những dòng suy nghĩ tiêu cực không chỉ duy trì mức cortisol (hormone căng thẳng) ở mức cao mà còn làm rối loạn cơ chế điều hòa cảm xúc. Theo thời gian, cá nhân dễ rơi vào vòng luẩn quẩn của lo âu, tự trách và sợ hãi là nền tảng dẫn đến rối loạn lo âu và trầm cảm lâm sàng.

Cang-thang-lo-au-va-tram-cam-la-mot-trong-nhung-ket-qua-cua-viec-overthinking-qua-muc
Căng thẳng, lo âu và trầm cảm là một trong những kết quả của việc overthinking quá mức

Mệt mỏi tinh thần

Sự phân tích quá mức khiến não bộ tiêu hao lượng lớn năng lượng nhận thức. Người thường xuyên overthinking thường cảm thấy đầu óc nặng nề, khó tập trung và thiếu động lực. Tình trạng này nếu kéo dài có thể dẫn đến “kiệt sức tinh thần” (mental burnout), một dạng mệt mỏi không thể phục hồi chỉ bằng nghỉ ngơi ngắn hạn.

Su-phan-tich-qua-muc-khien-nao-bo-bi-met-moi-va-kiet-que
Sự phân tích quá mức khiến não bộ bị mệt mỏi và kiệt quệ

Mất tự tin và gia tăng tự phán xét

Overthinking thường đi kèm với việc liên tục nghi ngờ khả năng bản thân, sợ mắc sai lầm hoặc bị đánh giá. Khi niềm tin nội tại bị bào mòn, cá nhân dần hình thành xu hướng tự chỉ trích, so sánh tiêu cực và đánh giá thấp giá trị của mình. Đây là yếu tố nguy cơ làm giảm hạnh phúc chủ quan và tăng tính dễ tổn thương tâm lý.

2.Tác hại đối với sức khỏe thể chất 

Mất ngủ và rối loạn giấc ngủ

Não bộ trong trạng thái hoạt động quá tải không thể nghỉ ngơi vào ban đêm, khiến người bị overthinking khó ngủ, dễ thức giấc giữa đêm hoặc gặp ác mộng. Tình trạng thiếu ngủ kéo dài làm suy giảm khả năng tập trung, trí nhớ và kiểm soát cảm xúc, tạo thành vòng luẩn quẩn giữa stress và mất ngủ.

Overthinking-co-the-gay-ra-mat-ngu-va-roi-loan-giac-ngu
Overthinking có thể gây ra mất ngủ và rối loạn giấc ngủ 

Suy giảm hệ miễn dịch

Stress tâm lý kéo dài làm tăng nồng độ hormone cortisol, ức chế chức năng của bạch cầu và các phản ứng miễn dịch. Người hay overthinking thường dễ cảm cúm, mệt mỏi và hồi phục chậm sau khi bệnh. Nghiên cứu tâm–sinh lý học cũng chỉ ra rằng stress mãn tính là yếu tố thúc đẩy viêm nội sinh và nhiều rối loạn miễn dịch khác.

Tác động đến hệ tim mạch

Căng thẳng tinh thần duy trì liên tục làm tăng nhịp tim, huyết áp và nồng độ adrenaline. Nếu không được kiểm soát, tình trạng này có thể dẫn đến rối loạn nhịp tim, tăng huyết áp và làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Đây là lý do vì sao overthinking không chỉ là vấn đề tâm lý mà còn là mối đe dọa sức khỏe thể chất nghiêm trọng.

Bạn có thể xem thêm: Nhịp tim của người bình thường là bao nhiêu? 

3. Tác hại đối với các mối quan hệ xã hội

Gieo rắc nghi ngờ và hiểu lầm

Khi tư duy bị chi phối bởi overthinking, cá nhân có xu hướng diễn giải lời nói và hành động của người khác theo hướng tiêu cực hoặc phòng vệ. Việc phân tích quá sâu từng chi tiết nhỏ như một tin nhắn, biểu cảm hay giọng điệu có thể khiến các mối quan hệ trở nên căng thẳng, thậm chí nảy sinh xung đột không cần thiết.

overthinking-co-the-gieo-rac-nghi-ngo-va-hieu-lam-giua-moi-nguoi-voi-cong-dong
overthinking có thể gieo rắc nghi ngờ và hiểu lầm giữa mọi người với cộng đồng

Làm rạn nứt và cô lập quan hệ

Sự nhạy cảm quá mức cùng với tâm lý nghi ngờ liên tục khiến người khác cảm thấy mệt mỏi, thiếu cảm giác an toàn khi giao tiếp. Lâu dần, điều này tạo ra khoảng cách vô hình, làm rạn nứt mối quan hệ cá nhân và giảm khả năng duy trì kết nối xã hội lành mạnh.

4. Tác hại đối với công việc và học tập

Giảm hiệu suất và năng suất

Khi tâm trí bị kẹt trong những dòng suy nghĩ lặp lại, khả năng tập trung và xử lý thông tin mới bị suy giảm đáng kể. Người overthinking thường mất nhiều thời gian cho việc phân tích và tự hoài nghi, dẫn đến trì hoãn và giảm hiệu suất học tập, làm việc.

Suy giảm tư duy sáng tạo và giải quyết vấn đề

Overthinking bóp nghẹt khả năng sáng tạo vốn cần sự tự do tư duy và linh hoạt trong kết nối ý tưởng. Khi não bộ bị chiếm dụng bởi nỗi sợ và sự phán xét, cá nhân khó tìm ra giải pháp mới, trở nên bảo thủ và hạn chế trong tư duy chiến lược.

Sự cộng hưởng của những tác động trên khiến người bị overthinking luôn sống trong trạng thái căng thẳng và mất cân bằng cảm xúc. Họ dễ kiệt sức dù không có lý do rõ ràng, đánh mất niềm vui trong cuộc sống và dần thu mình khỏi các mối quan hệ tích cực. Nếu không được nhận diện và xử lý sớm, overthinking có thể trở thành nền tảng cho nhiều rối loạn tâm lý nghiêm trọng, làm suy giảm toàn diện sức khỏe và chất lượng sống.


 

V. Làm thế nào để kiểm soát overthinking?

1.Nhận thức và chuyển hướng suy nghĩ 

Bước đầu tiên để kiểm soát overthinking là nhận biết khi nào bạn đang rơi vào vòng xoáy suy nghĩ quá mức. Hãy học cách dừng lại và quan sát tâm trí mình một cách trung lập, không phán xét. Việc nhận thức được trạng thái tinh thần hiện tại giúp bạn tách mình khỏi dòng suy nghĩ tiêu cực và giành lại quyền chủ động trong hành động.

Khi nhận thấy bản thân đang “mắc kẹt” trong phân tích hoặc lo lắng, hãy chuyển hướng sự chú ý bằng những hoạt động mang lại niềm vui hoặc tính sáng tạo: nấu ăn, vẽ tranh, chăm sóc cây, nghe nhạc, hoặc học một kỹ năng mới. Những hoạt động này sẽ tạm thời đưa bạn ra khỏi vòng lặp suy nghĩ và giúp não bộ được thư giãn.

2. Thực hành chánh niệm( Mindfulness Practice)

Chánh niệm là phương pháp giúp bạn nhận diện và quan sát suy nghĩ mà không bị chúng cuốn đi. Khi luyện tập thường xuyên, bạn sẽ dần học được cách để tâm trí an trú trong hiện tại thay vì trôi dạt về quá khứ hay tương lai 

  • Thiền định: Hãy dành vài phút mỗi ngày để tập trung hoàn toàn vào hơi thở, cảm nhận luồng không khí ra vào. Sự tập trung này giúp làm dịu hệ thần kinh, đồng thời tăng khả năng kiểm soát nhận thức.
  • Hít thở sâu: Khi cảm thấy căng thẳng hoặc quá tải, hãy nhắm mắt, đặt tay lên bụng, hít thật sâu qua mũi và thở ra chậm rãi. Cảm giác chuyển động của bụng và ngực khi hít thở giúp bạn quay trở lại với hiện tại, giảm lo âu và ổn định cảm xúc.
Thuc-hanh-chanh-niem-de-giam-bot-cam-giac-overthinking
Thực hành chánh niệm để giảm bớt cảm giác overthinking

3. Giải tỏa và tái cấu trúc suy nghĩ 

Một trong những cách hiệu quả nhất để đối phó với overthinking là đưa những suy nghĩ ra khỏi đầu và nhìn chúng bằng con mắt khách quan.

  • Viết nhật ký: Việc ghi chép lại cảm xúc, suy nghĩ và lo lắng giúp bạn xác định đâu là vấn đề thật sự, đâu chỉ là giả định. Khi nhìn lại, bạn sẽ thấy nhiều lo lắng từng ám ảnh mình thực ra không đáng sợ như tưởng tượng.
  • Nhận diện suy nghĩ tiêu cực: Thay vì cố gắng xua đuổi nỗi sợ, hãy thừa nhận và gọi tên chúng. Bằng cách đó, bạn dần học được cách “đối thoại” với nỗi sợ thay vì để chúng kiểm soát mình. Đây là bước nền quan trọng trong liệu pháp nhận thức và hành vi (CBT), được các nhà tâm lý học sử dụng để giúp người bệnh tái cấu trúc tư duy.
Viet-nhat-ky-cung-co-anh-huong-tich-cuc-toi-nhung-nguoi-bi-overthinking
Viết nhật ký cũng có ảnh hưởng tích cực tới những người bị overthinking 

4. Xây dựng lối sống lành mạnh 

Một cơ thể khỏe mạnh góp phần tạo nên tâm trí ổn định và linh hoạt. Overthinking thường trở nên trầm trọng hơn khi bạn thiếu ngủ, căng thẳng kéo dài, hoặc phụ thuộc vào các chất kích thích.

  • Tập thể dục: Hoạt động thể chất như chạy bộ, yoga hay bơi lội giúp cơ thể sản sinh endorphin, một loại “hormone hạnh phúc” giúp cải thiện tâm trạng và giảm lo âu.
  • Duy trì thói quen tốt: Ăn uống cân bằng, ngủ đủ giấc, hạn chế caffeine và rượu bia, đồng thời giảm thời gian sử dụng mạng xã hội. Việc thiết lập thói quen sống lành mạnh giúp tái tạo năng lượng tinh thần, hỗ trợ quá trình phục hồi tâm lý lâu dài.
Xay-dung-loi-song-lanh-manh-de-tranh-xa-overthinking
Xây dựng lối sống lành mạnh để tránh xa overthinking

5. Kỹ thuật 5-4-3-2-1: Đưa tâm trí trở về hiện tại 

Khi cảm thấy choáng ngợp bởi những suy nghĩ không dứt, hãy tạm dừng lại và cho tâm trí một “neo” để trở về thực tại. Kỹ thuật 5–4–3–2–1 là một trong những phương pháp giữ tâm đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả, giúp bạn kết nối với thế giới xung quanh thông qua các giác quan:

  • 5 điều bạn có thể nhìn thấy: hãy quan sát môi trường xung quanh, từ màu sắc của tường, ánh sáng cửa sổ đến từng chi tiết nhỏ như chiếc cốc, tán lá, hay đôi giày bạn đang mang.
  • 4 điều bạn có thể chạm vào: cảm nhận kết cấu của đồ vật: chiếc bàn nhẵn, làn gió lùa qua da, hay hơi ấm của tách trà.
  • 3 điều bạn có thể nghe thấy: lắng nghe âm thanh cuộc sống: tiếng xe, tiếng chim, tiếng gõ bàn phím hay giọng nói thân quen.
  • 2 điều bạn có thể ngửi thấy: hương cà phê, mùi nước hoa, hay mùi mưa ngoài hiên tất cả đều giúp bạn quay lại với khoảnh khắc hiện tại.
  • 1 điều bạn có thể nếm được: vị bạc hà trong hơi thở, vị trà còn đọng lại, hay đơn giản là cảm giác tươi mới trong khoang miệng.

Chỉ trong vài phút, bạn sẽ nhận thấy tâm trí dịu xuống, hơi thở đều hơn và cảm xúc ổn định trở lại.

6.Khi nào cần tìm sự giúp đỡ chuyên môn

Nếu tình trạng overthinking ảnh hưởng nghiêm trọng đến công việc, học tập, mối quan hệ hoặc giấc ngủ, đó là dấu hiệu bạn cần sự hỗ trợ chuyên nghiệp.

Hãy cân nhắc gặp chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm thần hoặc nhà trị liệu nếu bạn:

  • Luôn trong trạng thái căng thẳng, lo âu hoặc mệt mỏi về tinh thần.
  • Cảm thấy mất kiểm soát suy nghĩ dù đã thử tự điều chỉnh.
  • Bị mất ngủ, rối loạn ăn uống, hoặc giảm hứng thú với những điều từng yêu thích.
  • Có xu hướng tự chỉ trích, tự nghi ngờ bản thân, hoặc sợ bị người khác đánh giá.

Các chuyên gia có thể giúp bạn áp dụng những liệu pháp khoa học như CBT, Mindfulness-Based Therapy, hoặc Acceptance and Commitment Therapy (ACT)  nhằm điều chỉnh mô thức tư duy, cải thiện nhận thức và phục hồi sự cân bằng tinh thần.

Hay-can-nhac-gap-chuyen-gia-tam-ly-bac-si-tam-than-hoac-nha-tri-lieu-neu-moi-thu-mat-kiem-soat
Hãy cân nhắc gặp chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm thần hoặc nhà trị liệu nếu mọi thứ mất kiểm soát

VI. Các câu hỏi thường gặp về overthinking

1.Overthinking trong tình yêu là gì? 

Overthinking trong tình yêu là trạng thái suy nghĩ quá mức về mối quan hệ, thường xuất phát từ lo lắng, sợ mất đi đối phương hoặc thiếu tự tin vào bản thân. Người hay overthink có xu hướng phân tích từng tin nhắn, hành động hay lời nói nhỏ nhất của người yêu, rồi tự suy diễn thành những kịch bản tiêu cực. Điều này không chỉ khiến bản thân mệt mỏi mà còn ảnh hưởng đến sự tin tưởng và gắn kết trong mối quan hệ.

2.Overthinking và OCD khác nhau như thế nào? 

Mặc dù cả overthinking và rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD – Obsessive Compulsive Disorder) đều liên quan đến việc suy nghĩ lặp đi lặp lại, nhưng chúng khác nhau ở bản chất và mức độ ảnh hưởng. Overthinking là thói quen suy nghĩ quá mức về vấn đề, thường mang tính tạm thời và có thể kiểm soát bằng ý chí. Trong khi đó, OCD là một rối loạn tâm lý được công nhận y khoa, đặc trưng bởi những ám ảnh không kiểm soát được và hành vi cưỡng chế lặp lại nhằm giảm lo âu (ví dụ như rửa tay nhiều lần, kiểm tra khóa cửa liên tục). Nói cách khác, overthinking là một xu hướng tâm lý phổ biến, còn OCD là một bệnh lý cần được chẩn đoán và điều trị chuyên sâu.

Bài viết trên của Medigo đã giúp bạn hiểu rõ hơn về overthinking: nguyên nhân, tác hại và cách kiểm soát hiệu quả. Dù không phải là bệnh lý, nhưng nếu để kéo dài, tình trạng này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tinh thần.

 Nếu cần, hãy trò chuyện ngay với bác sĩ tư vấn Medigo để được lắng nghe và hướng dẫn cụ thể giúp bạn vượt qua overthinking

>>> Bạn có thể xem thêm bài viết: Hội chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế OCD là gì? 10 dấu hiệu nhận biết điển hình nhất

pharmacist avatar

Dược sĩ Nguyên Đan

Đã kiểm duyệt ngày 05/11/2025

Chuyên khoa: Dược sĩ chuyên môn

Tốt nghiệp khoa dược tại Đại học Y Dược TPHCM và hơn 5 năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực y dược. Hiện đang là dược sĩ nhập liệu, quản lý lưu kho sản phẩm và biên soạn nội dung tại ứng dụng MEDIGO.

Đánh giá bài viết này

(7 lượt đánh giá).
4.4
1 star2 star3 star4 star5 star

Thông tin và sản phẩm gợi ý trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể. Xem thêm


Nguồn tham khảo