Bưởi bung và những hiệu quả tuyệt vời với sức khỏe

Chi bưởi bung (tên khoa học là “Acronychia”), thuộc họ “Cửu lý hương” (Rutaceae), bao gồm 44 loài cây bụi phân bố rộng khắp các khu vực ở Nam bán cầu bao gồm: ấn Độ, Australia, Malaysia và nhiều đảo ở phía tây Thái Bình Dương. [1]

Bưởi bung là gì?

Tại Việt Nam, bưởi bung được biết đến với nhiều tên khác nhau như cây cơm rượu, mác thao sang, co dọng dạnh… Đây là loại thực vật có thân to đường kính 2 - 3 cm, có chiều cao có thể đạt đến 6m.

Cành bưởi bung có màu nâu sẫm và xanh dần về phía ngọn. Lá bưởi bung phân bố xen kẽ cành, với hình dáng đa dạng và chiều dài trung bình 8 - 20cm. Hoa bưởi bung mọc theo nhóm 2 - 3 hoa, có màu trắng, vàng, xanh với các cánh hoa không có lông. Quả bưởi bung có hình tròn với màu sắc đa dạng (vàng, hồng, trắng, cam).

Cành, lá và rễ bưởi bung, dù thu hoạch tươi hay phơi khô đều có tác dụng dược lý. Bưởi bung chứa nhiều loại alcaloid (acid glycoric, glycosminin, arborinin…). Hoa giàu methylaminobenzamid. Rễ cung cấp glycosinin, 3 – formylcarbazol và glycozolicin. [2]

Trong đó, các hoạt chất quan trọng cần kể đến là:

• Flavonoid: Các hợp chất có trong lá và quả giúp hỗ trợ bảo vệ tế bào khỏi sự tấn công từ các gốc tự do.
• Alkaloid: Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng nhóm hợp chất này có tác dụng kháng viêm, kháng khuẩn hay thậm chí là giảm nguy cơ ung thư.
• Saponin: Có nhiều trong vỏ và rễ cây bưởi bung với khả năng tăng cường miễn dịch hiệu quả.

Với thành phần có nhiều hợp chất hữu ích, bưởi bung có thể dùng làm thực phẩm hay thậm chí là nguyên liệu cho các bài thuốc cổ truyền.

Ba hợp chất quan trọng có trong bưởi bung

Bưởi bung được sử dụng từ lâu trong Đông y. Ngoài ra, loài cây này còn có nhiều ứng dụng quan trọng trong Tây y.

Y học cổ truyền

Bưởi bung là bài thuốc lâu đời được dùng chủ yếu để trị cảm cúm, cảm lạnh, ho có đờm… Ngoài ra, vị thuốc này có có hiệu quả cải thiện nhiều vấn đề tiêu hóa thường gặp.

Bưởi bung được sử dụng trong y học cổ truyền để trị cảm cúm, vấn đề tiêu hoá

Y học hiện đại

Với thành phần phong phú, nhiều bộ phận của cây bưởi bung được dùng để bào chế kháng sinh. Các loại thuốc chứa thành phần từ bưởi bung có hiệu quả chống loại nhiều chủng vi khuẩn như Bacillus Subtilis, Staphylococcus 209P, Streptococcus, Bacillus Subtilis… với tác dụng vượt trội trong phòng thí nghiệm.

Xem thêm: Top 5 thuốc trị cảm cúm cho bé an toàn và hiệu quả

Nhìn chung, từ cây bưởi bung, chúng ta có thể tạo ra nhiều bài thuốc để cải thiện các vấn đề sức khỏe thường gặp.

Cải thiện tiêu hóa

Đầu tiên, cần nói đến là bài thuốc từ cây bưởi bung trị đau bụng, khó tiêu. Bạn cần chuẩn bị lá khô và quả bưởi bung (8 - 15 quả). Sắc thành nước uống 2 lần/ngày (mỗi lần khoảng 10ml). Áp dụng trong vòng 2 tuần để thấy được kết quả.

Bưởi bung hỗ trợ cải thiện tiêu hoá

Trị cảm cúm

Như đã nói, bưởi bung có thể dùng để giảm triệu chứng cảm cúng. Hãy chuẩn bị khoảng 20g lá bưởi bung, rửa sạch rời sắc với nước. Ngày uống 3 lần, nên uống khi còn ấm để có hiệu quả tối ưu.

Cải thiện viêm loét dạ dày

Để giảm viêm loét dạ dày, bạn cần chuẩn bị lá bưởi bung, cam thảo dây, dạ cẩm và lá khôi. Sắc nước uống mỗi ngày một thang thuốc. Áp dụng kiên trì cho đến khi triệu chứng được cải thiện.

Tham khảo thêm: Top 5 thuốc chữa viêm loét dạ dày tốt nhất hiện nay

Trị đau nhức xương khớp

Bài thuốc này bao gồm rễ cây bưởi bung, củ kim cương, hoa kinh giới, dây đau xương, cây động lực, rễ cây cốt khí và cây rễ xước (20g/vị). Sắc làm hai chén đến khi nước trở thành dạng đặc sệt. Mỗi ngày uống 2 lần khoảng 40ml/lần trong 5 ngày liên tục

Bưởi bung hỗ trợ trị đau nhức xương khớp

Chữa nhức mỏi gối

Bài thuốc này bao gồm rễ bưởi bung (25g), cẩm tích, tỳ giải, huyết đằng (10g/vị) và cỏ xước, rễ quýt gai (15g/vị). Rửa tất cả rồi sắc với nước cho đến khi còn ⅓ lượng nước ban đầu. Chia ngày uống ba lần.

Cải thiện chứng vàng da ở phụ nữ sau sinh

Cần chuẩn bị khoảng 10g lá bưởi bung. Lấy lá rửa sạch rồi nấu cùng 0,4l nước đến khi chỉ còn một nửa. Bài thuốc này uống mỗi ngày hai lần để phát huy hiệu quả.

Chữa kén ăn

Bài thuốc bao gồm: 20g quả bưởi bung và 7g vỏ quýt, đem rửa sạch rồi sắc nước uống. Nấu đến khi còn một phần ba thì lấy uống mỗi ngày.

Bưởi bung hỗ trợ chữa kén ăn

Hỗ trợ cải thiện sức khỏe bệnh nhân tiểu đường

Nguyên liệu cần chuẩn bị bao gồm: 30g lá bưởi bung, 20g thổ phục linh và 20g lá móng tay. Rửa sạch tất cả rồi cho vào nồi nấu với 1l nước trong vòng 20 - 30 phút. Sau đó, hãy chắt nước rồi chia làm đôi để uống mỗi ngày.

Những bài thuốc từ bưởi bung trên mang giá trị tham khảo. Nên hỏi ý kiến bác sĩ có chuyên môn để phương thuốc mang lại hiệu quả như mong muốn, cũng như là tránh được tác dụng phụ. Đặc biệt, người có tiền sử dị ứng hoặc phụ nữ mang thai cần lưu ý về điều này.

Nguồn tham khảo:

[1] Chi Bưởi bung, Wikipedia, https://vi.wikipedia.org/wiki/Chi_B%C6%B0%E1%BB%9Fi_bung#:~:text=Chi%20B%C6%B0%E1%BB%9Fi%20bung%20(danh%20ph%C3%A1p,mi%E1%BB%81n%20t%C3%A2y%20Th%C3%A1i%20B%C3%ACnh%20D%C6%B0%C6%A1ng. (xem ngày 26/08/2025)

[2] Cơm Rượu, Tra cứu dược liệu, https://tracuuduoclieu.vn/com-ruou.html#thanh (xem ngày 26/08/2025)