Cây Lưỡi Hổ hay còn gọi với cái tên khác là Hổ vĩ mép lá vàng; Lưỡi cọp xanh; Đuôi hổ,... thuộc họ Bồng bồng với tên khoa học là Sansevieria trifasciata. Cây có nguồn gốc từ vùng nhiệt đới từ Nigeria phía Đông Cộng hòa Dân chủ Congo, gồm cả Nam Phi và Tanzania.
Cây Lưỡi Hổ trong phong thủy có tác dụng trừ tà, xua đuổi ma quỷ và chống lại những điều không may mắn trong cuộc sống, vì vậy nó thường được trong vườn nhà để làm cây cảnh, giúp thanh lọc không khí hoặc làm quà để biếu bạn bè, đồng nghiệp, người thân nhân dịp tân gia, mừng năm mới,...
Ngoài ra, với tính mát, vị chua và tác dụng thanh nhiệt giải độc, sinh cơ rất tốt. Nên cây Lưỡi Hổ cũng được ứng dụng phổ biến trong y học để điều trị một số bệnh lý như: Hen suyễn, bệnh đường tiêu hoá, giảm căng thẳng, mệt mỏi, tạo giấc ngủ ngon, làm giảm dị ứng ở da,...
Mặc dù có được sử dụng rộng rãi trong trang trí, phong thủy và y học, nhưng trong lá cây Lưỡi Hổ có chứa độc tố, nếu ăn phải lá cây lưỡi hổ thì sẽ gặp tình trạng đau bụng, buồn nôn, đi ngoài. Vì vậy, để sử dụng cây Lưỡi Hổ hiệu quả và tránh những tác dụng phụ không mong muốn, hãy cùng Medigo tìm hiểu kỹ hơn về loại cây này trong bài viết dưới đây nhé!
Tên khác: Hổ vĩ mép lá vàng; Lưỡi cọp xanh; Đuôi hổ; Hổ vĩ lan; Kim biên hổ vĩ lan.
Tên khoa học:Sansevieria trifasciata Hort. ex Prain var. laurentii (De Willd.) N.E. Brown thuộc họ Bồng bồng (Dracaenaceae).
Mô tả cây Cây Lưỡi Hổ
Cây Lưỡi hổ thuộc loại cây mọng nước, từ gốc mọc thẳng lên, có thân rễ. Khi cây Lưỡi hổ trưởng thành, có thể cao đến 80 m. Lá Lưỡi hổ nhẵn, có màu xanh đậm, khá cứng và dày, chìa ra từ gốc thành các cành, có hình giáo hẹp, với khoảng 5 đến 6 bụi/cây. Lá Lưỡi hổ có dải màu vàng dọc hai bên lá kéo dài từ gốc đến ngọn. Hoa Lưỡi hổ nhỏ, mềm mại, có màu trắng ngà mọc thành từng cụm. Quả Lưỡi hổ màu vàng da cam dạng hình cầu.
Phân bố, thu hoạch và chế biến
Cây Lưỡi hổ sống bền, với khả năng chịu nóng và khô hạn rất tốt. Lưỡi hổ nếu ít có ánh nắng mặt trời vẫn có thể phát triển tốt. Đây là loài thực vật có nguồn gốc ở vùng nhiệt đới Tây Phi từ Nigeria phía đông Congo, gồm cả Nam Phi và Tanzania. Ở Việt Nam, trước đây Lưỡi hổ từng mọc hoang ở nhiều vùng núi và đồng bằng, nhưng ngày nay đã được trồng làm cảnh khá phổ biến ở các hộ gia đình.
Lưỡi hổ là loại cây được thu hái quanh năm, lá được dùng liền ở dạng tươi nên không cần phải bảo quản, cất trữ. Khi lá Lưỡi hổ vừa thu hoạch có thể được sử dụng liền trong ngày để đảm bảo dược chất có trong lá. Nếu dùng không hết thì có thể bảo quản ở ngăn mát tủ lạnh trong vòng một ngày.
Bộ phận sử dụng của Cây Lưỡi Hổ
Lá cây Lưỡi hổ được dùng tươi để làm thuốc chữa bệnh.
Thành phần hóa học
Trong các bộ phận của cây Lưỡi hổ có chứa các thành phần sau:
Dịch lá tươi có acid acontic.
Rễ có alcaloid sansevierin.
Thân rễ khô gồm alcaloid và nhựa
Tác dụng của Cây Lưỡi Hổ
Theo y học cổ truyền
Trong Đông y, lưỡi hổ có tính mát, vị chua, quy vào kinh Phế. Cây Lưỡi hổ giúp giải độc, trừ thối mục sinh cơ, thanh nhiệt.
Theo y học hiện đại
Trong rễ Lưỡi hổ có chứa alcaloid có trong tác dụng lên tim mạch tương tự như Digitalis nhưng không mạnh bằng. Nhưng alcaloid lại có tác dụng nhanh và đào thải nhanh hơn sau khi sử dụng.
Liều lượng và cách dùng Cây Lưỡi Hổ
Lá lưỡi hổ được dùng theo nhiều cách khác nhau, chủ yếu có thể ép lấy nước hoặc nhỏ vào tai với liều dùng 6 – 12g/ngày.
Bài thuốc chữa bệnh từ Cây Lưỡi Hổ
Bài thuốc từ cây lưỡi hổ chữa viêm họng, ho, khàn tiếng
Lấy khoảng 6 – 12gram lá Lưỡi hổ, đem rửa sạch để loại bỏ lớp bụi bẩn với nước muối pha loãng. Sau đó, thái lá Lưỡi hổ thành từng các đoạn nhỏ. Có thể dùng với một ít lá để nhai với một ít muối sau đó nuốt trôi từ từ. Dùng mỗi ngày khoảng 1, 2 lần cho đến khi bệnh đỡ hẳn thì ngưng.
Bài thuốc từ cây Lưỡi hổ chữa viêm tai giữa có chảy mủ
Lấy ít lá cây Lưỡi hổ rửa sạch rồi đem hơ trên lửa cho lá dần héo. Sau đó đem lá Lưỡi hổ giã thật nát, chắt lấy phần nước để dùng nhỏ nhiều giọt vào vùng tai bị tổn thương. Thực hiện ngày 3 – 4 lần, cho đến khi bệnh đỡ hẳn thì dừng.
Bài thuốc từ cây Lưỡi hổ chữa bỏng
Lấy 2 – 3 lá cây Lưỡi hổ tươi, rửa sạch bằng để loại bỏ lớp bụi bẩn và tạp chất với nước muối pha loãng. Lá Lưỡi hổ cắt làm đôi, lấy phần dịch ở trong lá đem thoa lên vùng da bị bỏng, đều đặn mỗi ngày hai lần (sáng và tối). Tiếp tục thoa vào nhiều ngày liên tục cho đến khi vết bỏng đỡ hẳn.
Bài thuốc từ cây Lưỡi hổ chữa viêm da
Lấy khoảng từ 2 đến 3 lá cây Lưỡi hổ tươi, rửa sạch với nước lạnh để loại bỏ bụi bẩn. Sau đó đem cắt thành từng đoạn nhỏ, giã nát, chắt lấy phần dịch đem thoa lên vị trí bị viêm nhiễm khoảng mỗi ngày 2 lần. Trước khi thoa lá cây, nên vệ sinh vùng da bằng nước muối pha loãng hoặc bằng nước ấm thật kỹ để tránh viêm nhiễm.
Lưu ý khi sử dụng Cây Lưỡi Hổ
Một số lưu ý khi sử dụng cây Lưỡi hổ:
Đối với các đối tượng dị ứng hoặc mẫn cảm với bất kỳ thành phần nào trong Lưỡi hổ thì không nên sử dụng.
Những lá cây Lưỡi hổ cần được rửa sạch nhiều lần bằng nước lọc hoặc nước muối pha loãng để loại bỏ bụi bẩn và tạp chất gây hại. Tránh cho bệnh lý trở lên nghiêm trọng hơn.
Trong vòng một ngày không sử dụng vượt quá 400mg gel Lưỡi hổ.
Bảo quản Cây Lưỡi Hổ
Bảo quản cây Lưỡi hổ ở nơi khô thoáng.
Cây lưỡi hổ không chỉ để trang trí và lọc không khí mà có rất nhiều tác dụng trong y học. Nhưng việc sử dụng không đúng cách hoặc quá liều có thể thể để lại tác dụng phụ. Do đó, nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng cây lưỡi hổ làm thuốc chữa bệnh.
Tôi là Nguyễn Hoàng Nguyên Đan, hiện đang là dược sĩ nhập liệu, quản lý lưu kho sản phẩm và biên soạn nội dung THUỐC tại ứng dụng MEDIGO. Với kiến thức đã học tại Đại học Y Dược TPHCM và hơn 4 năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực y dược, tôi mong muốn mang đến cho cộng đồng những kiến thức về thuốc và sức khỏe hữu ích nhất.
